سیاوش
سیاوش از اسطوره‌های ایرانی است.
| سیاوش | |
|---|---|
.png) نگاره سیاوش در شاهنامه تهماسبی | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | سیاوش |
| منصب | شاهزاده ایران |
| نژاد | کیان |
| دودمان | کاووسیان |
| آئین | مزدیسنا |
| ملیت | ایران در شاهنامه |
| سایر اطلاعات | |
| شناخته شده | عبور از آتش |
| جنگ‌ها | ایران و توران |
| جنگ اول | با افراسیاب |
| نتیجه جنگ | مسامحه سیاوش |
| پیامد | پناهنده گشتن سیاوش به توران |
| فرجام پناهندگی | قتل پس از ازدواج با شاهزاده تورانی |
| خانواده | |
| نام پدر | کیکاووس |
| همسران | فریگیس، جریره |
| فرزندان | کیخسرو، فرود |
| برادران | فریبرز |
واژه شناسی
«ساوش» یا «سیاوخش» (در زبان پهلوی) یا «سیاورشن» (در اوستا) به معنی مرد سیاه یا دارنده‌ی حیوان (اسب) نرِسیاه، نام شاهزاده و اسطوره‌ی نامدار ایرانی است که در فرهنگ ایرانی به عنوان نماد مظلومیت، پاکی، راستی و جوانمردی شناخته می‌شود. ابوالقاسم فردوسی سرگذشت او را در شاهنامه روایت کرده است.
روایت فردوسی از سیاوش
طبق روایت فردوسی، سیاوش فرزند کاووس-شاه ایرانی- و از مادری تورانی است که در جوانی برای اثبات پاکدامنی خود پس از تهمتی که به او زده شد-به پیشنهاد موبدان- از میان آتش به سلامت عبور کرد و پاکدامنی‌اش ثابت شد. سیاوش در نهایت مظلومانه و براثر خیانت به دست دشمن کشته شد.[۱]
سوگواری سیاوش
در ایران پیش از اسلام، هرساله مراسم سوگواری سیاوش با نام «سیاوشان» برگزار می‌شده است. بر اساس متون ایرانی پیش از اسلام، هرساله مراسم سوگواری ساوش با نام «سیاوشان» برگزار می‌شده است. بر اساس متون ایرانی پیش از اسلام، از خون به ناحق ریخته‌ی سیاوش، گیاه «پرِسیاوشان» می‌روید که «هرچند آن را ببُرند، باز می‌روید و جان تازه می‌گیرد». از این رو سیاوش را نماد یا خدای نباتی نیز دانسته‌اند. حتی تام سیاوس (مرد سیاه) نیز با موضوع مرگ و زندگی مجدد خدای نباتی مرتبط است؛ زیرا رنگ چهره‌ی او نمایش بازگشت وی از جهان مردگان است.[۲]
ارتباط سیاوش و امام حسین (ع)
همچنین گیاه پرِسیاوشان را نشانه‌ی زندگی پس از مرگ و سیاوش، پس از ورود اسلام به ایران، همچنان در فرهنگ اسلامی-ایرانی باقی ماند و نیز در قامت برخی اسطوره‌های جدید ازجمله امام حسین (ع) بازتولید شد. سیاوش در فرهنگ عامه به خاطر پاکدامنی، با یوسف (ع) و به دلیل دفاع از وطن، بی‌گناهی و کشته شدن مظلومانه با شهیدان وطن مقایسه شده است.[۳]
منبع
فرهنگ سوگ شیعی، محسن حسام مظاهری، دعبل، ص87.