تائب تبریزی

شیخ اسماعیل بن حسین تبریزی معروف به «مسأله‌گو» شاعر و نویسنده‌ی ایرانی به سال 1286 ه ق. در تبریز متولد شد و در همان شهر علوم ادبی را فرا گرفت سپس به مشهد کوچ کرد و تا پایان زندگی در آن شهر به سر برد.

تائب شاعری میان مایه بود و بیشتر اشعارش درونمایه‌های اخلاقی و اجتماعی دارند و بیشتر در زمره‌ی شعرهای تعلیمی به شمار می‌روند. وی مؤلفی پرکار بود و آثار فراوانی به نظم و نثر از خود باقی گذارده است، از جمله: «ابلاغ المبین» به نثر فارسی در ردّ آیین مسیحی، «عقاید الاسلام» ترجمه‌ی عقاید الاسلام ترکی، «مرآة المتقین» در اخلاق و معارف، «روح و ریحان» که حاوی مطالب اخلاقی، عرفانی، قصص، حکایات تاریخ و زندگینامه است و کتاب کشکولی است در نظم نثر.

دیوان اشعار شامل: غزل، رباعی و قطعه که از جمله قصاید آن مراثی و مدایح چهارده معصوم (ع) را می‌توان برشمرد.

تائب به سال 1374 ه ق. در مشهد مقدس وفات یافت.

آن که بُد گوهر دریای حیا زینب بود		در حیا نایبه‌ی خیر نسا زینب بود
گوهری که به جهان «زین‌اش» نام آمد		دختر میر عرب، شیر خدا زینب بود
تالی حضرت صدیقه و اخت الحسنین‌		سینه‌اش آینه‌ی صدق و صفا زینب بود
آن که پیموده ره مهر وفا شد نامی‌		زیب دیباچه‌ی دیوان وفا زینب بود
آنکه مبهوت ز صبرش شده ایّوب صبور		معدن صبر به صحرای بلا زینب بود
آنکه بعد از شه لب تشنه به هنگام بلا		قد علم کرد به میدان وفا زینب بود
آنکه با شوق بیاری برادر برخاست‌		پیروی کرد از او، پای به پا زینب بود
آنکه همگام برادر شد و بر خلق رساند		صورت و معنی قرآن خدا زینب بود
آنکه در حال اسیری پی نهضت برخاست‌		گشت خاتون ظفر در همه جا زینب بود

منابع

دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 1073.