امّ البنین

مادر حضرت ابا الفضل«ع»و همسر امیر المؤمنین پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرّفى عقیل،برادر حضرت امیر،به همسرى على«ع»در آمد.نامش«فاطمه بنت حزام»،از قبیلۀ«بنى کلاب»و خواهر«لبید»شاعر بود.زنى بود با شرافت،از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا نیز بسیار مهربان بود.ثمرۀ ازدواج على«ع»با او چهار پسر بود،به نامهاى:عباس،جعفر،عبد اللّه و عثمان،که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.

امّ البنین،پس از شهادت فرزندانش،همه روزه به بقیع مى‌رفت و بچه‌هاى عباس را نیز به همراه مى‌برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه مى‌خواند.زنان مدینه نیز به ندبه و نوحۀ سوزناک او جمع مى‌شدند و مى‌گریستند.اشعارى هم دربارۀ عباس سروده بود.

وقتى زنان به امّ البنین تسلیت مى‌گفتند،مى‌گفت دیگر مرا«امّ البنین»خطاب نکنید،چرا که امروز دیگر آن فرزندانم نیستند و شهید شده‌اند:

لا تدعونّى و یک امّ البنین ... تذکّرینى بلیوث العرین

کانت بنون لى ادعى بهم ... و الیوم اصبحت و لا من بنین...

به این بانوى بزرگوار و مادر چهار شهید،قبل از ولادت فرزندانش فاطمه مى‌گفتند؛امّا پس از آنکه داراى آن فرزندان شد،«امّ البنین»خطابش کردند،یعنى مادر پسران.عباس 34 سال داشت،عبد الله 25 سال،عثمان 21 سال و جعفر 19 سال.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 55-56.