ادبیات عاشورا

مقصود، مجموعۀ آثارى است که در قالب‌هاى مختلف ادبى و هنرى، بر محور حادثه و قهرمانان کربلا، در طول چهارده قرن پدید آمده است. این آثار، شامل شعر و مرثیه، نوحه و تعزیه، مقتل و مصیبت‌نامه، نمایشنامه و فیلمنامه، داستان، فیلم، عکس و اسلاید، کتب و مقالات و نثرهاى ادبى، شرح حال قهرمانان کربلا، تابلوها، طرحها، پوسترها، ماکت و غیره مى‌تواند باشد.

عاشورا هم داراى محتواست (که:چه شد؟) هم داراى پیام است (که:چه باید کرد؟)و ادبیات و هنر، رسالت پرداختن به هر دو را دارد. گاهى یک تابلو از یک کتاب، گویاتر است.

خطاطان، کتیبه‌ها و شعارها را مى‌توانند سرشار از پیام و جهت بسازند و با اسامى عاشورایى، هنرنمایى کنند و از این طریق به خط و نقش، بعد متافیزیکى بدهند و شاعران و نویسندگان با خلق آثار ماندگار پیرامون حادثه و پیام آن، آن جلوه‌هاى متجلّى در کربلا را جاودان سازند.

شایسته است که موزه یا نمایشگاهى عظیم از آنچه به نحوى به این حماسۀ جاودان مربوط مى‌شود پدید آید که منبعى براى هر گونه تحقیق و الهام‌گیرى گردد.

در زمینۀ شناخت محتواى عاشورا و پیامها و اهدافش، به منابعى همچون زیارتنامه‌ها، دعاها و مقتلها هم مى‌توان مراجعه کرد و در زیارتها، به سبک، مضامین، تعبیرات و واژه‌ها و نیز حالات روحى خوانندۀ دعا و زیارت دقت داشت. [۱]

با عنوان «ادبیات عاشورا» یک سرى مجموعه‌هاى شعر از شاعران مختلف گرد آمده که پیرامون شهداى کربلا و حادثه عاشورا است. ناشر آن «حوز هنرى» و با کوشش محمد على مردانى است. تا سال 1372 تعداد 6 جلد از این مجموعه‌ها منتشر شده است.

منابع

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص38-39.

پی نوشت

  1. در این زمینه ر.ک:مقالۀ«ادبیات عاشورا در دورۀ حضور امامان»از محمود رضا افتخارزاده،«چشمۀ خورشید»، ج 1،ص 81 تا 104 نیز«عاشورا فى الأدب العاملى المعاصر»سید حسین نور الدین،الدار الاسلامیه،لبنان.