زنجیر
زنجیر شیئی فلزی مورد استفاده در عزاداری مذهبی شیعیان است.
مفهومویرایش
زنجیر در عربی به معنای سلسله است و به فلزی متشکل از تعدادی حلقه فلزی در هم پیوسته گفته میشود. در فرهنگ شیعی، زنجیر یکی از اشیای مورد استفاده در عزاداری مذهبی و متشکل از چند رشته زنجیر کوتاه طلایی یا نقره‌ای رنگ است که یک سر آنها به دسته ای متصل شده و سر دیگرش در انتها با دو یا چند حلقه اضافی به چند شاخه تقسیم میشود. حلقه‌های زنجیر از مفتول آهن یا برنج یا ورشو ساخته می‌شوند و تعدادشان متغیر است. تعداد رشته‌ها نیز سه تا 10 عدد و گاه بیش از این بوده و طول هر رشته حدودا 15 تا 20 سانتی متر است. با این اوصاف هر زنجیر وزنی از 200 گرم تا بیش از یک کیلو گرم دارد.
معمولا خردسالان از زنجیرهای سبکتر و بزرگسالان از زنجیرهای با رشته‌ها و وزن بیشتر استفاده میکنند.
ساختارویرایش
دسته زنجیر از جنس چوب و گاهی نیز فلز (معمولا برنج) است. دسته‌های چوبی خراطی شده‌اند و دسته‌های فلزی گاه در اشکالی نظیر گلدسته تراش داده می‌شوند. روی دسته زنجیر گاهی نام امامان شیعه یا نام هیئت یا مکان حک میشود. به ویژه در مواردی که زنجیر وقف یک هیئت یا حسینیه یا تکیه شده باشد. معمولا در نامگذاری بعضی هیئت‌ها که اختصاصا به برگزاری زنجیرزنی اهتمام دارند عبارت زنجیرزنان قید میشود. در گذشته زنجیرهای عزاداری دست ساز بودند اما امروزه زنجیرها به وسیله دستگاه تولید میشود. در برخی مناطق مانند تبریز زنجیرهایی خاص با رشته‌های بسیار و حلقه‌های متراکم تر تولید و استفاده میشود. در کشورهایی مانند عراقی، پاکستان و هند برخی شیعیان از گونه ای زنجیر استفاده میکنند که در آن به جای حلقه فلزی سر هر رشته یک تیغه قرار داده شده است.