منبر

«آنچه خطیب بر آن ایستد و خطبه خواند.کرسى مانندى پایه دار که واعظ و خطیب بر بالاى آن نشسته خطبه خواند و موعظه کند.کرسى چند پله براى وعّاظ و مذکّران.اهل منبر:روضه‌خوان و خطیب و واعظ.» منبر:آنچه بر بالاى آن مى‌روند،براى وعظ و خطبه.ریشه‌اش از«نبر»به معناى رفعت و بالایى است و به منبر،منبر گفته‌اند،بخاطر ارتفاعش. منبر،انواع گوناگون دارد:چوبى،آهنى،سنگى با پله‌هاى متفاوت از نظر تعداد.

منبر بعنوان جایى که خطبا و ائمۀ جمعه از فراز آن به القاء خطبه و ایراد سخن مى‌پرداخته‌اند.از صدر اسلام وجود داشته و اغلب،در سیطرۀ حکومتها و خلافتها بوده و وسیلۀ ترویج یک فکر محسوب مى‌شده است.

منبرى که خطیب وابسته به یزید بر فراز آن رفته و از یزید تعریف مى‌کرد و آل على را ناسزا مى‌گفت.امام سجاد«ع»اجازه گرفت تا بر منبر فراز آید.بر منبر رفت و خود را معرفى کرد و یزید و دودمان او را رسوا ساخت.آن حضرت،از منبرى که خطیب وابسته به ستم بر فراز آن سخنان ناروا مى‌گفت،بعنوان چوب یاد کرد و فرمود:«یا یزید،ائذن لى حتّى اصعد هذه الأعواد...»رسول خدا«ص»هم زمانى خواب دیده بود که پس از او، بنى امیّه از منبر او بالا مى‌روند و مردم را از راه راست،بازمى‌دارند و از این خواب،بسیار پریشان شده بود.

امروز نیز استفاده از منبر هنگام وعظ و ارشاد و سخنرانیهاى مذهبى،چه در ایّام محرم و ماه رمضان و چه در مناسبتها و ایّام دیگر سال،رایج است و منبر رفتن از شیوه‌هاى کهن تبلیغات مذهبى به شمار مى‌رود.استفادۀ از منبر در خطابه،خاصّ روحانیّون است و سخنرانان غیر روحانى براى سخن گفتن از میز و تریبون استفاده مى‌کنند،نه منبر.حرمت منبر بعنوان آنچه یادگار عصر رسول خدا«ص»است،همچنان محفوظ است.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 435.