کتابنامه عاشورا

نسخهٔ تاریخ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۴۴ توسط Rahdar (بحث | مشارکت‌ها)

درباره زندگینامه امام حسین(ع) و حادثه عاشورا و شهادت آن حضرت و یارانش، آثار بیشمارى چه بصورت شعر یا نثر، نوشته شده است. علاوه بر دیوانهاى اشعار و نوحه‌ها، کتابهایى درباره آن قیام، چه بصورت نقلى و بیان حوادث، چه بشکل تحلیلى و بررسی‌هاى عمیق نوشته و چاپ شده‌است.

در اینجا برخى از کتب یاد شده را در دو بخش عربى و فارسى نام مى‌بریم.

کتابهای نهضت عاشورا

عربى[۱]

  • ایمتنا (ج 1)، على محمد دخیل
  • ابصار العین فى انصار الحسین(ع)، محمد بن طاهر سماوى
  • ابو الشهدا، عباس عقاد
  • الامام الحسین(ع)، عبد الله العلائلى
  • الامام الحسین بن على الشهید، عبد الودود الامین
  • الامام الحسین فى حله البرفیر، سلیمان الکتانى
  • انصار الحسین(ع)، محمد على عابدین
  • انصار الحسین(ع)، محمد مهدى شمس الدین
  • اسرار الشهاده، فاضل دربندى
  • بحار الانوار (ج ۴۴-۴۵)، علامه مجلسى
  • ثوره الحسین(ع)، محمد مهدى شمس الدین
  • ثوره الحسین فى الوجدان الشعبى، محمد مهدى شمس الدین
  • الحسین فى طریقه الى الشهاد على بن الحسین الهاشمى
  • الحسین و بطله کربلا، محمد جواد مغنیه.
  • حیاه الامام الحسین بن على، باقر شریف القرشى
  • الخصائص الحسینیه، شیخ جعفر شوشترى
  • الدوافع النفسیه لانصار الحسین، محمد على عابدین
  • الشهید و الثوره، هادى المدرس
  • على طریق کربلا، محمد حسین فضل الله
  • عوالم (الامام الحسین)، عبد الله البحرانى
  • العیون العبرى، سید ابراهیم المیانجى
  • فرسان الهیجا، ذبیح الله محلاتى
  • فى رحاب ثوره الحسین، احمد زکى تفاحه
  • کتاب العاشورا، هادى المدرسى
  • اللهوف، سید بن طاووس
  • مثیر الاحزان، ابن نماء حلى
  • مع الحسین فى نهضته، اسد حیدر
  • مقاتل الطالبیین، ابوالفرج اصفهانى
  • مقتل الحسین(ع)، خوارزمى
  • مقتل الحسین، ابى مخنف
  • مقتل الحسین، عبد الرزاق المقرم
  • نفس المهموم، شیخ عباس قمى
  • المنابع النورا فى وقایع عاشورا، سید محمد صادق البحرانى
  • موسوعه کلمات الامام الحسین(ع)، پژوهشکده باقر العلوم(ع)
  • نهضه الحسین، سید هبه الدین شهرستانى
  • الوثاق الرسمیه لثوره الامام الحسین، عبدالکریم الحسینى القزوینى

فارسى

  • الفباى فکرى امام حسین(ع)، محمد رضا صالحى کرمانى
  • بررسى تاریخ عاشورا، محمد ابراهیم آیتى
  • پرتوى از عظمت حسین(ع)، لطف الله صافى
  • پیشواى شهیدان، سید رضا صدر
  • چشمه خورشید مجموعه مقالات کنگره امام خمینى و فرهنگ عاشورا
  • حسین بن على را بهتر بشناسیم، محمد یزدى
  • حسین پیشواى انسانها، محمود اکبر زاده
  • حماسه حسینى، شهید مرتضى مطهرى
  • خون خدا، جواد محدثى
  • درسى که حسین(ع) به انسانها آموخت، شهید هاشمى‌نژاد
  • سخنان حسین بن على از مدینه تا کربلا، صادق نجمى
  • سوگنامه آل محمد، محمد محمدى اشتهاردى
  • عنصر شجاعت، خلیل کمره‌اى
  • قمقام زخار، فرهاد میرزا
  • قیام جاودانه، محمد رضا حکیمى
  • ناسخ التواریخ، سپهر
  • منتهى الامال، شیخ عباس قمى
  • منهاج الدموع، قرنى گلپایگانى
  • مطلع الشمس، محمد جواد صاحبى
  • مرثیه‌اى که ناسروده ماند، پرویز خرسند
  • الوقایع و الحوادث(محرم)، محمد باقر ملبوبى
  • یک شب و یک روز عاشورا، خلیل کمره‌اى

و.... [۲]

تقسیم بندی کتابها

در یک تقسیم‌بندى دیگر مى‌توان همه کتابهاى مربوط به امام حسین(ع) و حادثه کربلا را به انواع زیر، فهرست نمود:

  • زندگینامه و شرح حال امام حسین(ع)
  • تحلیل حادثه کربلا
  • مقتل و جریانهاى ریز واقعه
  • تحقیقات و تالیفات مستشرقان پیرامون عاشورا
  • منابع مربوط به جغرافیاى کربلا و سابقه‌اش
  • کتب مربوط به بناى حرم و تحولات ساختمانى حائر و حرم حسینى
  • کتابهاى مربوط به مشروعیت یا عدم مشروعیت گریه، نوحه، عزادارى، قمه‌زنى، زنجیر زنى، مراسم سنتى، شبیه‌خوانى، توسل و... (چه از سوى خود شیعه یا دیگران)
  • مجموعه‌هاى شعرى مربوط به امام حسین(ع)
  • مجموعه‌هاى شعرى مرتبط با عاشورا
  • مجموعه نوحه‌هاى سینه زنى
  • مجموعه متن تعزیه‌ها و شبیه‌خوانى
  • کتابهاى معرفى اصحاب امام حسین(ع) بصورت مجموعه‌اى
  • کتابهاى تک نگارى پیرامون قهرمان عاشورا (همچون ابوالفضل، على اکبر، مسلم، زینب و...)
  • کتابهاى تک نگارى مربوط به یاران برجسته امام در عاشورا (مثل حبیب، حر، زهیر و...)
  • مجموعه‌هایى که سخنان امام حسین(ع) و خطبه‌ها را گردآورى کرده است (مثل موسوعه کلمات الامام‌الحسین)
  • کتابهاى تحقیقى پیرامون تعزیه و نمایشهاى مذهبى و مرثیه‌سرایى

منبع

پی‌نوشت

  1. اغلب این کتابها به فارسى ترجمه شده است.
  2. پیرامون محورهاى گوناگون عاشورا و حوادث و شخصیتها و موضوعاتش،جزوه «فهرست کتب و موضوعات پیرامون واقعه کربلا»،(از نویسنده)چاپ شده است،ناشر:سازمان تبلیغات اسلامى.