عریف
عریف عنوان بزرگ و نمایندۀ یک قبیله،که رابط آن با حکومت و مسئول رسیدگى به آنان بود.[۱] در کوفه براى در هم شکستن نهضت مسلم بن عقیل، از عنوان و نفوذ عریفها براى فرونشاندن انقلاب، استفاده مى‌شد.طبقات موجود در کوفه، به واحدهاى کوچکتر تقسیم مى‌شد و شخصى از هر گروه بعنوان سرپرست توزیع(حقوق) برگزیده مى‌شد. این گروهها «عرافه»و شخصى که مسئول آن بود «عریف»نامیده مى‌شد.[۲]
بیانیه ابن زیاد
ابن زیاد، عریفها را مسئول هرگونه اغتشاش دانست، که امکان داشت در عرافۀ آنها رخ دهد و تهدید کرد که اگر عریفى چیزى از ابن زیاد پنهان کند،مصلوب خواهد شد و تمام عرافه‌ها از دریافت حقوق محروم خواهند گشت.[۳] بیانیۀ ابن زیاد، که انتشار آن، جوّى از رعب ایجاد کرد، شامل بندهاى زیر بود:
- ریفان،کسانى را که مخالف بنى امیّه‌اند،از جمله حروریّه و خوارج را سرشمارى کنند.
- عریفان،لیستى از اسامى و عملکردها را گزارش دهند.
- نسبت به آنان که تمایل به مسلم بن عقیل دارند،شدیدا مراقب باشند.
- هر عریفى که در حیطۀ عرافت او کسانى یافت شوند که به حکومت یزید دل نسپرده باشند،محکوم به اعدام در مقابل در خانه‌اش است. 5-هر عریفى که نام کسى را ننوشت،باید تعهّد بسپارد که افراد او مخالفت نکنند و دست به هیچ کار موجب آشوب در دولت نزنند.عریفان هم بشدّت،بندهاى این بیانیّه را به اجرا گذاشتند. [۴]
منبع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۳۱۱-۳۱۲.