عریف

عنوان بزرگ و نمایندۀ یک قبیله،که رابط آن با حکومت و مسئول رسیدگى به آنان بود. در کوفه براى در هم شکستن نهضت مسلم بن عقیل،از عنوان و نفوذ عریفها براى فرونشاندن انقلاب،استفاده مى‌شد.طبقات موجود در کوفه،به واحدهاى کوچکتر تقسیم مى‌شد و شخصى از هر گروه بعنوان سرپرست توزیع(حقوق)برگزیده مى‌شد.این گروهها«عرافه»و شخصى که مسئول آن بود«عریف»نامیده مى‌شد... ابن زیاد،عریفها را مسئول هرگونه اغتشاش دانست،که امکان داشت در عرافۀ آنها رخ دهد و تهدید کرد که اگر عریفى چیزى از ابن زیاد پنهان کند،مصلوب خواهد شد و تمام عرافه‌ها از دریافت حقوق محروم خواهند گشت. بیانیۀ ابن زیاد،که انتشار آن،جوّى از رعب ایجاد کرد، شامل بندهاى زیر بود:

1-عریفان،کسانى را که مخالف بنى امیّه‌اند،از جمله حروریّه و خوارج را سرشمارى کنند.

2-عریفان،لیستى از اسامى و عملکردها را گزارش دهند.

3-نسبت به آنان که تمایل به مسلم بن عقیل دارند،شدیدا مراقب باشند.

4-هر عریفى که در حیطۀ عرافت او کسانى یافت شوند که به حکومت یزید دل نسپرده باشند،محکوم به اعدام در مقابل در خانه‌اش است. 5-هر عریفى که نام کسى را ننوشت،باید تعهّد بسپارد که افراد او مخالفت نکنند و دست به هیچ کار موجب آشوب در دولت نزنند.عریفان هم بشدّت،بندهاى این بیانیّه را به اجرا گذاشتند.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 311-312.