پیتر ج. چلکووسکی
پیتر جان چلکوفسکی (Chelkowski, Peter J) شرق‌شناس، ایران‌شناس و از مشهورترین تعزیه‌پژوهان غیر ایرانی و صاحب آثار و تألیفات بسیاری درباره آیین تعزیه و دیگر آیین‌های شیعی است. چلکوفسکی، لهستانی تبار، ساکن آمریکا و استاد مطالعات اسلامی و خاورمیانه «دانشگاه نیویورک» است. او در سال 1347 با رساله‌ای با عنوان «تاریخ و جنبه ادبی تعزیه» موفق به اخذ مدرک دکترا از دانشگاه تهران شد. برگزاری اولین کنفرانس درباره تعزیه در ایران در 1355 و انتشار مقالات آن در قالب کتاب تعزیه: آیین و نمایش در ایران، کوشش برای معرفی تعزیه در عرصه جهانی و تحقیق درباره مراسم سوگواری محرم شیعیان ترینیداد و توباگو موسوم به «حُسَی» از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های چلکوفسکی به شمار می‌روند. کتاب آینه جهان غیب: افسانه‌هایی از خمسه نظامی گنجوی از دیگر آثار او درباره فرهنگ و ادب ایرانی است.
آثار
مقاله‌ها
- «آثار سنت های ایرانی در مراسم ماه محرم در کارائیب»، ایران شناسی، سال 5، شماره 1، 1372.
"Dramatic and literally aspects of Ta`ziyeh-khani-Iranain passion play", Review of National Literatures: Iran, Edited by Javad Haidari, New York St. John`s University Press, No. 2, 1971, 121-138 p.[۱]
"Presenting Taziyeh at Lincoln Center", By Nigel Redden, Mohammad B. Ghaffari and Peter J. Chelkowski, The Drama Review, Vol. 49, No. 4, Winter 2005, 124–125 p.[۲]
"From Maqātel literature to drama", Alserāt, No. 12, 1986, 227-264 p.[۳]
"From the Sun-Scorched Desert of Iran to the Beaches of Trinidad: Taziyeh's Journey from Asia to the Caribbean", The Drama Review, Vol. 49, No. 4, Winter 2005, 156–170p.[۴]
"From Karbala to New York City: Ta`ziyeh on the Move", Draman Review, Vol. 49, No. 4, 2005, 13-14 p.[۵]
"Iran: mounring becomes revolution", Asia, No. 3, 1980, 30-37, 44, 45 p.[۶]
«Tazi`yah», The Oxford Encyclopedia of the Modern Islamic World, Edited by John L. Esposito et al, Oxford, Oxford University Press, 1995, Vol. 4, 200-202 p.[۷]
Ta`zia: indigenous Avant-Garde theatre of Iran, Tehran, Soroush, 1976[۸]
«تعزیه امام حسین (ع)»، ایران نامه، سال 9، 170، ص 212 - 222.
"Taziyeh in Parma", By Anna Vanzan and Peter J. Chelkowski, The Drama Review, Vol. 49, No. 4, Winter 2005, 24–25 p.[۹]
«تعزیه در میان مسلمانان شیعه»، تلخیص و ترجمه آزاد افروز فروزند، شبیه خوانی، گنجینه نمایش های آیینی مذهبی: مجموعه مقالات سمینار پژوهشی تعزیه، ص 105 - 118.
«تعزیه: نمایش بومی پیشرو ایران»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 24 - 7.
«Hosayn b. Ali, iii.The Passion (Ta`zia) of Hosayn», Encyclopaedia Iranica Online, 2004, available at www.iranica.com.[۱۰]
«حمایتگر و پرهیزکار: هنرهای عامیانه»، نوشته پیتر چلکوفسکی، ترجمه آزاده فرامرزیها و ساسان قاسمی، صحنه، شماره 36 - 37، آذر - دی 1385، ص 15 - 18.
درباره تکیه دولت در دوره قاجار و سوگواری های ماه محرم است.
«Dasta», Encyclopaedia Iranica Online, 2005, available at www.iranica.com.[۱۱]
«دور از دشت کربلا»، چشم انداز، شماره 1، آبان 1373، ص 95 - 88.[۱۲]
"Rawda-Khwani", The Encyclopedia of Islam, Edited by E. van Donzel, C. E. Bosworth, W. P. Heinrichs, Leiden, E. J. Brill, 1993[۱۳]
"Time Out of Memory: Taziyeh, the Total Drama", Drama Review, Vol. 49, No. 4, Winter 2005, 15–27p.[۱۴]
"Iconography of the women of Karbala: tiles, moral, stamps, and posters",
The women of Karbala: ritual performance and symbolic discourses in modern Shi'i Islam, 119-138 p.[۱۵]
«Community process and the performance of Muharram observances in Trinidad», By Frank J. Korom and Peter J. Chelkowski, The Drama Review, Vol. 38, No. 2, 1994, 150-175 p.[۱۶]
«کتابشناسی [تعزیه]»، تعزیه: آیین و نمایش در ایران، ص 356 - 335.
«Moharram in Trinidad: a festive mourning», by Peter J. Chelkowski
and Frank J. Korom, The India Magazine for Her People and Culture, Vol. 13, No. 2, 1993, 54-63 p.[۱۷]
«Muharram in south Trinidad», Folia Orientalia, No. 29, 1992-1993, 55- 64 p.[۱۸]
“Popular Shi`i mourning rituals”, Al-Serât, Vol. 12, No. 1, 1986, 209-226 p.[۱۹]
"Nakhl", Encyclopaedia Iranica Online, 2005, available at www.iranica.com.[۲۰]
"Narrative painting and painting recitation in Qajar Iran", Muqarnas: An
Annual in Islamic Art and Architecture, Edited by Oleg Grabar, Leiden, E. J. Brill, 1989, 98-111p.[۲۱]
«نگاهی به جنبه های نمایشی و ادبی تعزیه خوانی در ایران»، نامه فرهنگسرای نیاوران ، شماره 2 - 3، مهر - آبان 1357، ص 26 - 29 و 37.
«Shia muslim processional performances», The Drama Review, Vol. 29, No. 3, 1985, 18-30 p.[۲۲]
«Popular arts: patronage and piety», Royal Persian Paintings: The Qajar
Epoch, 1785-1925, Edited by Layla S. Diba with Maryam Ekhtiar, London, I. b. Tauris, 1998, 90-99 p.[۲۳]
«When time is no time, and space is no space: The passion plays of
Husayn», Tazi`yah: Ritual and Popular Beliefs Iran, Edited by Milla
Riggio, Hartford, Conn., Trinity College, Hartford Seminary, 1988, 13- 23 p.
هنگامی که نه زمان زمان است و نه مکان مکان: تعزیه امام حسین (ع)
ترجمه
«هنگامی که نه زمان زمان است و نه مکان مکان: تعزیه امام حسین»، ایران نامه، سال 9، شماره 2، بهار 1370.
به کوشش
تعزیه: نیایش و نمایش در ایران، گردآورنده پیتر. ج ی. چلکووسکی، ترجمه داوود حاتمی، [تهران]، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1367، ص 410.
باز انتشار
تعزیه: آیین و نمایش در ایران، نوشته پیترج ی. چلکووسکی، ترجمه داوود حاتمی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، 1384، ص هفت + 375.
مجموعه مقالات مجمع بین المللی تعزیه است که در سال 1355 در شیراز برگزار شده است.
پایان نامه نویس
تاریخ و جنبه ادبی تعزیه، پایان نامه دکتری، تهران، دانشگاه تهران، 1347.
مصاحبه شونده
دیدارها: گفت و گو با سید حسین نصر، احسان یارشاطر، پرویز مروج، کامران وفا، پیتر چلکووسکی، شیوا (منصوره) کاویانی، تهران، فکر روز، 1374، ص 221.
«عاشق ایران و تعزیه هستم: گفتگو با پیتر چلکوفسکی شرق شناس آمریکا»، مصاحبه کننده مهدی عزیزی، ایران، 29 بهمن 1385، ص 18.
«گفتگو با پیتر چلکوفسکی»، مصاحبه کننده صادق همایونی، گفتار و گفتگوهایی درباره تعزیه، شیراز، نوید شیراز، 1380، ص 145 - 160. این گفتگو درباره تعزیه است.
"Mohammad B. Ghaffari: Taziyeh Director", The Drama Review, Vol. 49, No. 4, Winter 2005, 113–129p.
محمد ب. جعفری: تعزیه گردان
ناقد و بررسی کننده
"Hosay Trinidad: Muharram Performances in an Indo-Caribbean Diaspora",
By Peter Chelkowski, History of Religions, Vol 44, No. 4, 2005, 353- 356 p.
[نقد کتاب] حسی ترینیداد: مراسم محرم در پراکندگی قومی هندی- کارائیبی.
پیوند به بیرون
منبع
- پاسدار شیرازی، فرهاد، «معرفی پژوهشگران غیر فارسی زبان در حوزه تعزیه (1): پیتر ج. چلکوفسکی». پایگاه اینترنتی انسان‌شناسی و فرهنگ (1389).
- شاکری، حمید، «چلکوفسکی»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران. ج3. زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی. تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی (1394).
- وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
- ↑ ابعاد نمایشی و ادبی تعزیه خوانی ایرانی.
- ↑ اجرای تعزیه در مرکز لینکولن.
- ↑ از ادبیات مقاتل تا نمایش.
- ↑ از صحرای آفتاب سوخته ایران تا سواحل ترینیداد: سفر تعزیه از آسیا به حوزه دریای کارائیب.
- ↑ از کربلا تا شهر نیویورک: تعزیه در حرکت.
- ↑ ایران: عزاداری به انقلاب تبدیل می شود.
- ↑ تعزیه.
- ↑ تعزیه: تئاتر بومی پیشرو در ایران.
- ↑ تعزیه در شهر پارما.
- ↑ حسین بن علی (ع)، تعزیه حسین (ع).
- ↑ دسته [عزاداری].
- ↑ درباره برگزاری مراسم محرم در کشورهای حوزه دریای کارائیب است..
- ↑ روضه خوانی.
- ↑ زمان خارج از ذهن: تعزیه، درام کامل.
- ↑ شمایل نگاری زنان کربلا: کاشی ها، معانی، تمبرها و پوسترها.
- ↑ فرایند جماعت و نمایش رعایت های محرم در ترینیداد.
- ↑ محرم در ترینیداد: یک عزاداری جشنی.
- ↑ محرم در ترینیداد جنوبی.
- ↑ مناسک عزاداری عامیانه شیعی.
- ↑ نخل [گردانی].
- ↑ نقاشی روایتی و نقاشی خوانی در ایران دوره قاجار.
- ↑ نمایش های دسته جمعی مسلمانان شیعی.
- ↑ هنرهای عامه: حمایت و پارسایی.