نقی صباغ همدانی
نقی صباغ همدانی، از هنرمندان ایرانی در زمینه پرده خوانی است.
| نقی صباغ همدانی | |
|---|---|
 | |
| زاده |
1331 شمسی همدان |
| ملیت | ایرانی |
| شناخته‌شده برای | هنرهای نمایشی |
شیوه اجرای نمایش
در این نوع پرده خوانی، دو نفر پرده را روایت می‌کنند. مرشد نقی صباغ به همراه مرشد سید حسین حوائجی شیوه‌ای خاص را در پرده خوانی به نمایش می‌گذارند که تا حدی از دیگر شیوه‌ها متمایز است. در بخش‌هایی، هر دو مرشد به ترتیبی داستان را پیش می‌برند که حرکات نمایشی آن‌ها آرام همراه با آوازهای طولانی و ماندگار در یک تم است که روایت محاوره‌ای ابزار آن به شمار می‌رود.
شیوه اجرای آواز
مرشد نقی صباغ با ذکر نام خدا ذکر بسم الله را ... آغاز می‌کند. ترتیب فواصل آواز این اجرا با فواصل دستگاه شور [۱]قابل مقایسه است که در نیم بیت بعد گردش نغمات به فواصل آواز ابوعطا می‌رسد و تا بخش اول پرده خوانی در همان‌جا می‌ماند. مرشد حوائجی آواز را در پرده‌های دشتی [۲] ادامه می‌دهد و در طول اجرا، با استفاده از نغمات مشابه فضای ساخته شده را دنبال می‌کند.
پرده‌های قدیم و نقاشی قهوه‌خانه‌ای
پرده مورد استفاده نقی صباغ بیشترین نزدیکی را به شیوه نقاشی‌های معاصر دارد که به آن نقاشی قهوه‌خانه‌ای می‌گویند که طی چند دهه گذشته یعنی از زمان انقلاب مشروطه در ایران باب شد. این نوع نقاشی مردمی، اغلب در قهوه‌خانه‌ها بر روی دیوارها کشیده شده و یا به وسیله پرده نصب می‌شد. موضوعات آن متأثر از نقاشی‌های پرده و انواع نقاشی‌های قدیم و جدید بود. چند دهه‌ای بیش نیست که نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای توانسته است بر پرده‌های اصیل گذشته تأثیر بگذارد. نقاشی قهوه‌خانه‌ای بازتاب اندیشه‌های مردم عامی و شهرنشینانی است که تمایل به نظاره موضوعات تزئینی و ساده، زود فهم و بدون صرف وقت دارند.
منبع
- منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پرده خوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پرده خوان آورده شده است.
پی نوشت
- ↑ حرکت گوشه‌ها در ردیف به صورت پلکانی به سمت نغمات زیر است به طوری که پس از طی سه دانگ کامل به نغمات درآمد در اکتاو زیرتر می‌رسد اما دیگر به نام درآمد شناخته نمی‌شود برای مثال: این گوشه در ماهور، عراق و در چهارگاه منصوری است. تنها دستگاه شور از این قاعده مستثنی است که پرده بندی کاملاً با درآمد منطبق و از لحاظ گردش نغمات نیز با آن مشترک است و به آن شور پایین دسته می‌گویند. اجرای مرشد نقی صباغ به لحاظ حرکت نغمات و گردش ملودی به شور پایین دسته نزدیک‌تر است تا به درآمد.
- ↑ در میان تعلقات شور، آواز دشتی کم‌ترین وجه اشتراک را با آن دارد به همین خاطر از استقلال بیشتری برخوردار است، حتی خاتمه این آواز گاهی می‌تواند در خودش انجام پذیرد.