عبدالله بن عمیر کلبی
عبدالله بن عمیر بن عباس بن عبد قیس بن عُلیم بن جناب کلبی عُلیمی، اهل کوفه که با همسرش امّ‌وهب (هانیه) دختر عبد از تیره نمر بن قاسط، کنار چاه جُعد در محله بنی همدان در کوفه زندگی می‌کردند. عُلَیم تیره‌ای از بنی کلب بود و در روزهای آخر به سپاه امام حسین (ع) پیوست.
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالله بن عمیر بن عباس بن عبد قیس بن عُلیم بن جناب کلبی عُلیمی |
| محل زندگی | کوفه |
| نقش های برجسته | عبدالله ابتدا بر یسار غلام زیاد بن عبید حمله کرد و با ضربه شمشیر او را از پای درآورد. در این هنگام سالم غلام عبیدالله بن زیاد از پشت بر وی یورش برد و غافلگیرانه بر وی حمله کرد که عبدالله دست خود را سپر قرار داد و در نتیجه انگشتانش در هوا پراکنده شد، اما بلافاصله بر سالم ضربه‌ای کاری وارد ساخت و وی را به هلاکت رساند |
زندگینامه
عبدالله مکنی به ابو وهب از اصحاب امام علی (ع) و نیز از یاران امام حسین (ع) بود. همسرش امّ‌وهب نیز از زنان شجاعی بود که ضمن وفاداری به همسر خویش، شیفته امام حسین (ع) و از شیعیان خالص آن حضرت به شمار می‌رفت. شخصیت‌هایی نظیر این زن نه تنها در تاریخ جهان، بلکه در تاریخ اسلام و شیعه که زنان فداکاری را در خود دیده است، نادر و اندک است.
خصوصیات
عبدالله مردی قوی هیکل با دستانی بلند و چهار شانه، ستبر بازو، بلند قامت، شجاع، جنگجویی سرسخت و رزم آشنا و مردی فداکار و دوستدار اهل‌بیت بود. نام او در ردیف شجاعان و اشراف کوفه آمده است.
نقش در واقعه کربلا
از کربلا تا کوفه چهره منطقه و راه‌ها کاملاً نظامی بود. مسدود بودن همه جاده‌هایی که به کوفه و اطراف آن ختم می‌شدند، امکان ورود به کربلا و یاری امام حسین (ع) را برای اکثر شیعیانی که در کوفه در پناهگاه بودند و نیزکسانی که در شهرهای دیگر نظیر بصره اقامت داشتند، غیر ممکن می‌نمود. با وجود این چند نفری از بصره به کربلا رسیدند و در سرنوشت امام سهیم شدند. چند نفری نیز از کوفه خود را به امام رساندند. از شیعیانی که در روزهای آخر به سپاه امام حسین (ع) پیوستند، می‌توان از عبدالله بن عمیر کلبی نام بود که مجاهد در جبهه‌های جنگ با کفار بود. او بسیار حریص بود که با مشرکین جهاد کند و سال‌ها با کفار جنگیده بود. [۱] وقتی دید عده‌ای در نخیله آماده جنگ با امام حسین (ع) می‌شوند، گفت: من علاقه‌مند بودم در جهاد با مشرکین شرکت کنم، اما اکنون احساس می‌کنم نبرد با کسانی که به جنگ فرزند فاطمه (س) می‌روند، اوُلی است. آن‌گاه به خانه آمد و این مطلب را با همسرش در میان گذاشت. همسرش از سخن وی استقبال کرد و تصمیم او را ستود و گفت: درست دریافته‌ای. من هم با تو می‌آیم. این دو شبانه از کوفه خارج شده و به امام حسین (ع) در کربلا ملحق شدند. [۲] اگر چه برخی منابع پیوستن او را به امام قبل از رسیدن کاروان به کربلا و در راه دانسته‌اند. بنا به نقلی مادر عبدالله نیز در این سفر همراه آنان بود. در صبح عاشورا و پس از تیرباران خیمه‌گاه امام حسین (ع)، آن حضرت به یارانش فرمود: به‌پا خیزید! خدا به شما رحمت فرستد. پیش به سوی مرگی که گریزی از آن نیست. این تیرها فرستادگان این مردم هستند که شما را به نبرد فرا می‌خوانند. نخسین کسانی که از سپاه عمر بن سعد به میدان آمدند و مبارز طلبیدند، یسار غلام زیاد بن عبید و سالم غلام عبیدالله بن زیاد بودند و از سپاه امام، عبدالله بن عُمَیر کلبی پس از اجازه از امام حسین (ع) به میدان رفت. عبدالله ابتدا بر یسار حمله کرد و با ضربه شمشیر او را از پای درآورد. در این هنگام سالم از پشت بر وی یورش برد و غافلگیرانه بر وی حمله کرد که عبدالله دست خود را سپر قرار داد و در نتیجه انگشتانش در هوا پراکنده شد، اما بلافاصله بر سالم ضربه‌ای کاری وارد ساخت و وی را به هلاکت رساند و صبور و استوار در حالی که رجز می‌خواند از میدان بازگشت. [۳]
رجزخوانی
اِن‌ْ تُنِکروُنی فَاَنَا ابْن‌ُ کلْبٍ | ||
اِنِّی امْرُءٌ ذُو مِرَّة‌ٍ وَ عَصَب‌ٍ | ||
اِنی‌ّ زَعیم‌ٌ لَک‌ِ اُم‌َّ وَهَبِ | ||
حَسْبِی بِبَیتِی فی عُلَیم‌ٍ حَسْبِی | ||
وَلَسْت‌ُ بِالْخَوّارِ عِنْدَ النَّکب‌ِ | ||
بِالطَّعْن‌ِ فیهِم مُقْدِماً وَ الضَّرْب‌ِ | ||
ضَرْب‌ِ غُلام‌ٍ مُؤْمِن‌ٍ بِالرَّب‌ِّ |
اگر مرا نمی‌شناسید بدانید منم فرزند کلب. مرا این سرفرازی بس که خاندانم از قبیله عُلیم است.
من مردی هستم توانا و قدرتمند و رزم دیده که هنگام مصیبت و سختی، عجز و لابه نمی‌کنم و ناتوانی و زبونی نمی‌شناسم.
ای ام‌وهب! به تو قول می‌دهم در ضربت زدن از آنان پیش‌دستی کنم. ضرباتی توسط جوانی مؤمن به خدا.
نام عبدالله در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه آمده است. ”السَّلامُ عَلَی عَبدِاللهِ بنِ عُمَیرِ الکَلبی“
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 307-310.
پی نوشت
- ↑ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق. ج2، ص236.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص429.
- ↑ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق. ج2، ص236؛فرهنگ جامع سخنان امام حسین (ع) ترجمه موسوعة کلمات الامام الحسین (ع)، گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (ع)، به کوشش علی مؤیدی و دیگران. قم: نشر مشرقین، 1381 ش.، ص488-489.