سیره امام حسین(ع)

سیرۀ اخلاقى و رفتارى سید الشهدا«ع»نشان دهندۀ روح بلند او و تربیت در دامان پیامبر و على«ع»و تجسّم قرآن کریم در عمل و اخلاق اوست. مهمان‌نواز و بخشنده بود، به خویشاوندان رسیدگى مى‌کرد،سائلان را محروم نمى‌گذاشت،به فقیران مى‌رسید، برهنگان را پوشانده و گرسنگان را سیر مى‌کرد،بدهى بدهکاران را مى‌داد،بر یتیمان شفقت و مهربانى داشت،ضعیفان را کمک و یارى مى‌کرد،صدقاتش فراوان بود و مالى که به دستش مى‌رسید میان تهیدستان تقسیم مى‌کرد.بسیار عبادت خدا مى‌کرد و روزه مى‌گرفت،بیست و پنج بار پیاده به سفر حج رفت،شجاعتش زبانزد همگان بود،در میدان نبرد استوار و بى‌باک بود،اراده‌اى نیرومند و روحیّه‌اى والا داشت،هرگز ذلّت و حقارت را نمى‌پذیرفت،مرگ را بر زندگى ذلیلانه ترجیح مى‌داد،غیرتمند بود،صراحت لهجه و صلابت در بیان حق داشت،حلم و بردبارى و تحمّلش بسیار بود،کریم و بزرگوار بود و با کمترین بهانه‌اى غلامان و کنیزان خویش را آزاد مى‌کرد،شبها انبان غذا به در خانۀ محرومان مى‌برد،متواضعانه با فقیران و مساکین همنشین و هم غذا مى‌شد.امر به معروف و نهى از منکر را دوست داشت و از خلافها و جنایتهاى ظالمان بشدّت انتقاد مى‌کرد، جوانمرد و با فتوّت و اهل گذشت بود،کینۀ بدى‌کننده را به دل نمى‌گرفت،اهل عفو بود، بزرگى روح و کرم او همه را شیفتۀ رفتارش مى‌ساخت،خانه‌اش پناهگاه و مرکز امید درماندگان بود،اهل شب‌زنده‌دارى بود،در شب و روز هزار رکعت نماز مى‌خواند،در ماه رمضان ختم قرآن مى‌کرد،پولها و بخششهایى را که معاویه مى‌فرستاد مى‌گرفت و میان فقرا تقسیم مى‌کرد،سالى یک بار نصف همۀ دارایى خود را در راه خدا به نیازمندان صدقه مى‌داد،ثروت را ذخیره نمى‌کرد،محاسن خویش را خضاب مى‌کرد.

خصلتهاى برجسته و سیرۀ متعالى آن حضرت،در صحنه‌هاى مختلف نهضت عاشورا نیز جلوه داشت.به عنوان نمونه:قاطعانه بیعت با یزید را ردّ کرد و از مدینه خارج شد،در سخت‌ترین شرایط محاصره و سختى و تشنگى در کربلا هم پیشنهاد تسلیم شدن و بیعت را نپذیرفت،عزّتمندانه به استقبال شهادت رفت،جوانمردانه به حرّ و سپاه تشنۀ او در طول راه آب داد و بالأخره توبۀ حرّ را روز عاشورا پذیرفت،بیعت خود را از یاران برداشت تا هر که مى‌خواهد برگردد،غلام و خادم خویش را هم آزاد گذاشت و از او خواست که اگر مى‌خواهد برود،به یتیمان مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان مهربانى کرد،شب عاشورا را براى مناجات و تلاوت قرآن و عبادت مهلت خواست،تا آخرین لحظات حتّى در قتلگاه هم حالت تسلیم و رضا داشت،بر سختیها و شداید کربلا و شهادت اصحاب صبورى کرد،روز عاشورا با آن همه داغ و مصیبت و تشنگى و تنهایى چون شیر جنگید و از انبوه دشمن نهراسید،قیام خویش را با انگیزۀ امر به معروف و نهى از منکر دانست،بارها در طول سفر کربلا بى‌اعتبارى دنیا را گوشزد کرد و زهد خویش را نشان داد،هتّاکیهاى دشمنان را روز عاشورا حلیمانه تحمّل کرد،اثر انبانهایى که به خانۀ محرومان برده بود،پس از شهادتش بر پشت و دوش آن حضرت دیده شد.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 235-236.