عبدالرحمن بن عبدالله یزنی
عبدالرحمان بن عبدالله بن کدر (کدن) یزَنی حمیری ارحبی (ازدی) از قبیله حمیر و از تیره یزن است. به همین دلیل او را ذی‌یزنی یمنی نیز گفته‌اند. ارحب قبیله‌ای بزرگ از قبایل همدانی و از اعراب قحطان جنوب شبه‌جزیره می‌باشند. هم‌چنین گفته شده که ذی‌یزن از نسل انوشیروان بودند که در یمن زندگی می‌کردند. در این‌صورت او ایرانی بود. در زیارت رجبیه، او ازدی نامیده شده و به او چنین سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی عبدالرحمان بن عبدالله الازدی.“ در نتیجه او از نسل ازد بن غوث خواهد بود. طبری نام نیای او را کدن نقل کرده است. [۱]
عبدالرحمن از شخصیت‌های برجسته شیعی کوفه بود. او در مکه با پیک‌ها و نامه‌های اهل کوفه به حضور امام حسین (ع) رسید. دینوری [۲] ورود او را به مکه در دهم رمضان سال 60 هجری ضبط کرده است. اما طبری [۳] ورود او را دوازدهم رمضان می‌داند که با پنجاه نامه از بزرگان و سران کوفه به مکه آمد. اما به دستور امام دوباره به کوفه بازگشت تا مسلم بن عقیل را همراهی و یاری کند. او پس از شهادت مسلم، مخفیانه از کوفه خارج شد و در کربلا به امام پیوست.
عبدالرحمان، شهیدی است که به نوشته ابن اعثم، [۴] صبح عاشورا و پس از شهادت مسلم بن عوسجه و نافع بن هلال با اذن امام به میدان شتافت و در حالی‌که رجز می‌خواند، دلاورانه جنگید تا به شهادت رسید. شعر وی در میدان مضمون مهمی در تشیع او دارد: [۵]
اَنَا ابْن‌ُ عَبدِالله مِن آل‌ِ یزَن | ||
اَضْرِبکم‌ْ ضَرْب‌َ فَتی‌ً مِن‌َ الیمَن‌ْ | ||
دِینی عَلی دین‌ِ الحُسَین‌ِ وَ الحَسَن‌ْ | ||
اَرْجُو بِذاک‌َ الْفَوْزَ عِندَ الْمُؤتَمَن |
من فرزند عبدالله و از خاندان و تبار آل‌یزن هستم. دین من همان دین حسین و حسن (ع) است.
شما را با ضربه‌های شکننده و کشنده یمنی می‌زنم و با این جهاد و جان‌فشانی، امید رستگاری نزد پروردگار خود دارم و به لطف او امیدوار و مطمئن هستم.
پژوهشگران او را عبدالرحمان بن عبدالله بن الکدی ارحبی دانسته‌اند که در زیارت ناحیه مقدسه از وی یاد شده و به او سلام داده شده است: ” السَّلامُ عَلَی عَبدِالرَّحمانِ بنِ عَبدِاللهِ بنِ الکَدِن الاَرجی اَو الاَرحَبِّی “ [۶]
از او در منابع با نام‌های عبدالرحمان بن عبدالله ازدی، عبدالرحمان بن عبدالله بن کدر ارحبی، عبدالرحمان بن عبدالله بن کدن ارحبی و عبدالرحمان بن عبدالله یزن حمیری یاد شده است.
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 344-345.
پی نوشت
- ↑ تاریخ طبری، ج5، ص352.
- ↑ الاخبار الطوال، ص278.
- ↑ تاریخ طبری، ج5، ص352.
- ↑ الفتوح، ج5، ص48.
- ↑ حیاة الامام الحسین بن علی (ع)، ج3، ص239.
- ↑ برای تفصیل بیشتر رک : انساب الاشراف، ج3، ص196؛ تاریخ طبری، ج5، ص354،352؛ الفتوح، ج5، ص48؛ رجال طوسی، ص77؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج1، ص194؛ ناسخ التواریخ، ج2، ص295؛ اللهوف، ص137؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص113؛ بحار الانوار، ج45، ص73؛ منتهی الآمال، ج1، ص358؛ انصار الحسین (ع)، ص109؛ وسیله الدارین، ص179؛ تنقیح المقال، ج2، ص145؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، ص125؛ قاموس الرجال، ج6، ص123؛ معجم رجال الحدیث، ج9، ص336؛ نقد الرجال، ج3، ص52؛ فرسان الهیجاء، ج1، ص16.