زاهر بن عمرو کندی
زاهر بن عمرو کندی از موالی قبیله کنده و ساکن کوفه بود. او هم‌چنین از موالی عمرو بن حمق خزاعی صحابی نامدار امیرالمؤمنین علی (ع) است.
زاهر از شیوخ شیعه و جنگجوی معروف عصر خود بود. منابع کهن او را ایرانی تبار دانسته‌اند. ابن اثیر [۱] و ابن حجر عسقلانی [۲] او را فرزند الاسود بن حجاج الاسلمی و از عرب قحطانی و از قبیله بنی‌اسلم دانسته، اما برخی میان زاهر بن عمرو کندی و زاهر اسلمی تفاوت قائل شده‌اند.
زاهر از محبین اهل بیت پیامبر اکرم (ص) بود و مبارزات بسیاری علیه حکومت امویان داشت. او هر جا مجال می‌یافت، لب به منقبت امیرالمؤمنین علی (ع) می‌گشود و خیانت و جنایات بنی‌امیه را افشا می‌کرد. هنگامی که زیاد بن عبید در مسجد کوفه به منبر می‌رفت او و عمرو بن حمق از کسانی بودند که به سوی او سنگریزه پرتاب می‌کردند. [۳] معاویه دستور بازداشت آنان را صادر نمود و از آن هنگام عمرو بن حمق از بیم مأموران زیاد با عده‌ای از جمله زاهر و رفاعة بن شدّاد از کوفه متواری شدند و به طرف موصل گریختند و در غاری نزدیک موصل مخفی شدند. [۴] وقتی سپاه بنی‌امیه مخفیگاه آنان را شناسایی کردند و عمرو بن حمق دستگیر و به شهادت رسید، او و رفاعه توانستتند با حمله به قلب سپاه و جنگی دلاورانه بگریزند. [۵]
زاهر در سال 60 هجری و در موسم حج به امام حسین (ع) پیوست و تا کربلا او را همراهی کرد. او در شجاعت و تجربه جنگی بین مردم کوفه و قبایل عرب آوازه بلندی داشت و در بین اصحاب امام حسین (ع) از ویژگی خاصی برخوردار بود، زیرا به‌خوبی می‌توانست روحیه دشمن را تضعیف کند و مایه دلگرمی اهل بیت شود. صبح عاشورا و در حمله اول پیشاپیش اصحاب به جنگ دلیرانه پرداخت و چند نفر را به قتل رساند و چندین تن را مجروح کرد و به همراه دیگر یاران امام باعث عقب نشینی سپاه عمر بن سعد شد. اما چون خود از خیمه‌گاه دور شده بود، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید. [۶]
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی زاهِرٍ مَولَی عَمرِو بنِ الحِمَق“
محمد بن سنان، ابوجعفر زاهری (م.220 ق) صحابی امام موسی کاظم و امام رضا (ع) و صاحب کتبی چون الطرائف، المکاسب از نوادگان او است. [۷] اگر چه آیت‌الله خویی این نظر را ضعیف می‌داند. [۸]
زاهر در هنگام شهادت مردی پیر و حدود 70 سال داشت. [۹]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 281-283.
پی نوشت
- ↑ اسد الغابه، ج2، ص138.
- ↑ الاصابه فی تمییز الصحابه، ج1، ص523.
- ↑ ر.ک : تاریخ طبری، ج5، ص258-259؛ الکامل فی التاریخ، ج3، ص474.
- ↑ المعارف، ص291؛ انساب الاشراف، ج4، ص302.
- ↑ تاریخ طبری، ج5، ص265.
- ↑ ر.ک : رجال طوسی، ص73؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص113.
- ↑ رجال نجاشی، ج2، ص208.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج7، ص214.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : رجال طوسی، ص73؛ رجال نجاشی، ج2، ص208؛تهذیب التهذیب، ج3، ص305؛ قاموس الرجال، ج4، ص402-404؛ جامع الرواة، ج1، ص324؛ اعیان الشیعه، ج7، ص41-42؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، ج1، ص523؛ اسد الغابه، ج2، ص138؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، ص173؛ منتهی الآمال، ج1، ص351؛ تنقیح المقال، ج1، ص437؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص113؛ بحار الانوار، ج45، ص72؛ مجمع الرجال، ج4، ص403-404؛ حدائق الوردیه، ص122؛ وسیله الدارین، ص37؛ فرسان الهیجاء، ج1، ص138؛ معجم رجال الحدیث، ج7، ص214؛ انصار الحسین (ع)، ص97-98.