عبدالرحمن بن عبد ربه انصاری خزرجی
عبدالرحمن بن عبد ربّه انصاری خزرجی، از قبیله خزرج که در مدینه زندگی می‌کردند و بعدها ساکن کوفه شدند.[۱] عبدالرحمن از اصحاب پیامبر (ص) و امام علی (ع) بود. آیت‌الله خویی در کتاب خود متذکر شده است که شیخ طوسی در رجال خویش یک بار او را از اصحاب امام علی (ع) و یک بار نیز از اصحاب امام حسین (ع) شمرده است. [۲]
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالرحمن بن عبد ربّه انصاری خزرجی |
| محل زندگی | کوفه |
| نقش های برجسته | در کوفه برای امام حسین (ع) بیعت می‌گرفت، صبح عاشورا و در حمله اول به شهادت رسید |
زندگینامه
وی فردی شجاع، فداکار، قاری و مفسر قرآن و از دوستداران اهل بیت (ع) بود. ابن حجر عسقلانی او را در شمار صحابه یاد کرده و به نقل از کتاب الموالات حدیثی از اَصبَغ بن نُباتَه آورده است که وقتی امام علی (ع) در رَحبَه مسجد کوفه فرمود: هر کدام از شما که سخنان پیامبر (ص) در غدیرخم را شنیده، به پا خیزد و گواهی دهد. آن‌گاه عده‌ای برخاستند و گواهی دادند. از جمله آنان عبدالرحمن بود که گفت: من از پیامبر (ص) شنیدم که فرمود: ”خداوند ولی من است و من ولی مؤمنانم. پس هر کس من مولای او هستم، این علی مولای اوست.“ [۳]
نقش در واقعه کربلا
عبدالرحمن در کوفه برای امام حسین (ع) بیعت می‌گرفت. او به مکه آمد و به امام حسین (ع) پیوست و او را تا کربلا همراهی کرد. شب عاشورا، بریر بن خضیر همدانی در صبحت با وی مزاح می‌کرد. [۴] صبح عاشورا و در حمله اول به شهادت رسید. اگر چه بنا به نقل ابن شهر آشوب او در جنگ تن به تن کشته شد. [۵] اما قول اول از اعتبار بیشتر برخوردار است. او به هنگام شهادت 70 سال سن داشت. [۶] در زیارت نامه‌ها نام وی ذکر نشده است.
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 293-294.
پی نوشت
- ↑ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص77.
- ↑ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق.، ج9، ص347.
- ↑ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج2، ص408.
- ↑ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص424؛ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ص446؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.، ابن کثیر الدمشقی، عماد الدین اسماعیل بن عمر، قاهره: 1932 م.،ج8، ص177-178.
- ↑ ر.ک : الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج2، ص408.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص423-424؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص20؛ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص77؛اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، عزّ الدین علی بن احمد بن ابی الکرم، چاپ عادل احمد رفاعی، بیروت: 1417 ﻫ ق / 1966 م.، ج5، ص334؛ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1328 ﻫ ق.، ج2، ص408؛تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، 1352 ﻫ ق.، ج2، ص145؛ ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره. سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، مرکز الدراسات الاسلامیه لحرس الثوره. ص؛ 121-122،157-158،217؛بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، 1362 ش.، ج45، ص1؛ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، ، ج3، ص79؛ قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، 1379 ه ق.، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، 1379 ه ق.، ج8، ص7؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج4، ص60؛ جامع الرواه، اردبیلی غروری حائری، محمد بن علی، قم: انتشارات آیه الله مرعشی، 1403 ﻫ ق.، ج1، ص451؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص108-109؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه، خویی، سید ابوالقاسم، نشر توحید، 1413 ﻫ ق.، ج9، ص347؛الحدائق الوردیه، محلی شهید، حمیدالدین احمد بن محمد علی، دمشق: دار اسامه.، ص102؛ مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، 1369 ﻫ ق / 1950 م. ، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، 1369 ﻫ ق / 1950 م. ، ص154؛الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، امینی، عبدالحسین، قم: دارالکتب الاسلامیه، 1416-1422 ه ق/ 1995-2002 م.، ج1، ص49؛ فرسان الهیجاء، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، 1390 ه ق.، محلاتی، ذبیح الله، مرکز نشر کتاب، 1390 ه ق.، ج1، ص184.