مسلم بن عوسجۀ اسدى

اولین شهید عاشورا که در حملۀ نخست به شهادت رسید.پیرمردى بزرگوار از طایفۀ بنى اسد و از چهره‌هاى درخشان کوفه و هواداران اهل بیت«ع»بود.از اصحاب پیامبر«ص» و مسلمانان با سابقه به شمار مى‌رفت و از آن حضرت روایت هم کرده است.پارسا،شجاع و سوارکارى نامى بود و در فتوحات اسلامى شرکت مى‌کرد و در همۀ جنگهاى امیر المؤمنین«ع»حضور داشت.در کوفه براى حسین بن على«ع»بیعت مى‌گرفت.

مسلم بن عقیل در برنامۀ کوتاه مدّت نهضت،او را در رأس عدّه‌اى از طایفۀ مذحج و اسد قرار داد. در نهضت مسلم،نقش دریافت پول از هواداران و تهیّۀ سلاح براى نهضت را بر عهده داشت.جاسوس«ابن زیاد»،به نام«معقل»از همین طریق به مخفیگاه مسلم پى برد.

در کربلا از یاران شجاع و فداکار امام بود.شب عاشورا که امام از یاران خواست از تاریکى شب استفاده کرده،از صحنه خارج شوند،یکى از کسانى بود که برخاست و ضمن اعلام وفادارى و مقاومت تا شهادت،گفت:«و اللّه لو علمت انّى اقتل ثمّ احیى ثمّ احرق ثمّ اذرى یفعل بى‌ذلک سبعین مرّة ما ترکتک فکیف و انّما هى قتلة واحدة ثمّ الکرامة الى الأبد.» به خدا قسم اگر هفتاد بار کشته شوم،سوزانده شوم و خاکسترم بر باد رود،هرگز تو را رها نخواهم کرد،تا چه رسد به اینکه اکنون یک بار کشته شدن است،سپس کرامت ابدى است.روز عاشورا،رجز مسلم بن عوسجه در مبارزه چنین بود:

ان تسئلوا عنّى فانّى ذو لبد من فرع قوم فى ذرى بنى اسد فمن بغانا حاید عن الرّشد و کافر بدین جبّار صمد

که حاکى از بصیرت دینى و دشمن‌شناسى او و کافر دانستن جبهۀ مخالف است.سپاه دشمن چون در نبرد تن به تن یاراى جنگیدن با او را نداشتند،او را سنگباران کردند.چون مسلم به زمین افتاد،رمقى در تن داشت که حسین بن على«ع»و حبیب بن مظاهر خود را به او رساندند.امام او را دعا کرد و حبیب چون نزدیک او آمد،مسلم او را توصیه نمود که مبادا حسین«ع»را تنها گذارد.

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 421-422.