قطب الدین راوندی
قطب الدّین، ابو الحسن سعد بن هبة اللّه بن حسین بن عیسی راوندی یکی از پیشوایان علمای شیعه، و از اساتید بی‌نظیر فقه و حدیث و از نوابغ علم و ادب است.
تألیفات ارزنده‌اش عبارتند از: «سلوة الحزین»، «المغنی فی شرح النهایة» در ده جلد، «منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه»، «رسالة فی الناسخ و المنسوخ فی القرآن»، «جنّا الجنّتین فی ذکر ولد العسکریین»، «شرح الذریعة للشریف المرتضی» در 3 جلد، «الخرائح و الجرائح»، «الایات المشکلة» و همچنین رساله‌ای در اثبات اینکه طریقه‌ی کلام در معرفت احکام دینی طریقه‌ی مطمئن و خالی از شبهه نیست، نوشت و در آن نود و پنج مورد از موارد اختلاف بین شیخ مفید و سیّد مرتضی دو پیشوای نامی شیعه را یادآور شد.
قطب الدّین در روز چهارشنبه دهم شوال سال 573 ه ق وفات یافت. قبرش هم‌اکنون در صحن جدید حضرت معصومه (س) در قم قرار دارد. [۱]
1- بنو الزّهراء آباء الیتامی‌إذا ما خوطبوا قالوا: سلاما
2- هم حجج الآله علی البرایافمن ناواهم یلق الأثاما
3- فکان نهارهم أبدا صیاماولیلهم کما تدری قیاما
4- ألم یجعل رسول اللّه یوم الغدیر علیّا الأعلی اماما؟
5- ألم یک حیدر قرما هماما؟ألم یک حیدر خیرا مقاما؟ [۲]
1- فرزندان زهرا، پدران یتیمانند که هرگاه مخاطب (جاهلان) قرار گیرند می‌گویند: درود بر شما.
2- آنان دلیلهای خدا بر مردمند، هرکس بدی آنان را بخواهد، گناهکار است.
3- آنان روزها را روزه‌دار و شبها را شب‌زنده‌دارند.
4- آیا رسول خدا «روز غدیر» علی بزرگوار را امام قرار نداد؟
5- آیا نبود حیدر (علی) مرد شجاع با عظمت و آیا نبود حیدر دارای بهترین مقام و منزلت؟.
1- لآل المصطفی شرف محیطتضایق عن مرامیه البسیط
2- إذا کثر البلایا فی البرایافکلّ منهم جاش ربیط
3- إذا ما قام قائمهم بوعظفإنّ کلامه درّ لقیط
4- أو امتلات بعد لهم دیارتقاعس دونه الدّهر القسوط
5- هم العلماء إن جهل البرایاهم الموفون ان خان الخلیط
6- بنو أعمامهم جاروا علیهم‌و مال الدهر إذ مال الغبیط
7- لهم فی کلّ یوم مستجدّلدی أعدائهم دمّ عبیط
8- تناسوا ما مضی بغدیر خمّ‌فأدرکهم لشقوتهم هبوط
9- ألا لعنت أمیّة قد أضاعوا(الحسین) کأنّه فرخ سمیط
10- علی آل الرّسول صلاة ربّی‌طوال الدّهر ما طلع الشمیط [۳]
1- برای خاندان پیامبر اکرم (ص) شرافت عظیمی است که زمین برای فضائلشان کوچک است.
2- هنگامی‌که همه‌جا را بلا گرفت، هرکدام آنان زره (پناهگاه) محکمی هستند.
3- هنگامی‌که قائمشان در مقام موعظه ایستاد کلامش چون درّ گرانبها است.
4- و یا زمانی‌که دنیا با عدلشان پر شد، روزگار جبّار در برابرشان تسلیم خواهد شد.
5- آنان دانایانند اگرچه مردم جاهلند، آنان وفاکنندگانند اگرچه (حتی) دوستان خیانت کنند.
6- پسر عموهایشان بر آنان ستم کردند، روزگار از آنها اعراض کرد هنگامی‌که ریاست از آنها گرفته شد.
7- برای آنان در هر روز، پیش دشمنانشان قربانی تازه‌ای بود.
8- فراموش کردند آنچه که در غدیر خم گذشته بود. در نتیجه، به خاطر شقاوتشان مقام آنان (از نظر ظاهری) را پایین آوردند.
9- لعنت خدا بر بنی امیه که خون حسین (ع) را ریختند، گویا که او جوجه کم‌ارزشی بود!!
10- بر دودمان پیامبر همه روزه درود خدا باد تا زمانی‌که صبح می‌دمد و خورشید طلوع می‌کند.
منابع
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص:285-286.