کتاب فرهنگ عاشورا

نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۶ توسط Esmaeili (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = فرهنگ عاشورا | عنوان اصلی = | برگرداننده = | ویراستار = | به کوشش = | تصویر = کتاب فرهنگ عاشورا.jpg | زیرنویس تصویر = | نویسنده =جواد محدثی | تصویرگر = | طراح جلد = | زبان =فارسی |...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

کتاب فرهنگ عاشورا که توسط جواد محدثی نگارش شده­‌است، یک فرهنگ یک جلدی فشرده است که دانستنیهای آن پیرامون موضوعات نهضت عاشورا است.

فرهنگ عاشورا

نویسنده جواد محدثی
ناشر معروف
تعداد صفحات 512
زبان فارسی
تعداد جلد 1جلد

درباره نویسنده

جواد محدثی در سال ١٣٣٢ شمسی در شهرستان سراب (آذربایجان شرقی) به دنیا آمد. پدر و پدر بزرگش روحانی بودند و در مکتب مرحوم میرزا جلیل واعظ سرابی به درس و تدریس پرداخت. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قم گذراند و از سال ١٣٣٤ ش در مدرسه علیمه منتظریه معروف به حقانی مشغول به تحصیل شد. در این مدرسه که با مدیریت آیت الله قدوسی و همکاری آیت الله بهشتی، آیت الله جنتی و آیت الله مصباح یزدی اداره می‌شد، محدثی درس‌های حوزه را از مقدمات تا خارج فقه فرا گرفت. ایشان به آموزش ادبیات فارسی و روش نگارش و تحقیق پرداخته و همچنین در مراکز مختلفی به عنوان عضو هیئت علمی، طرح و برنامه، بررسی و نظارت حضور و همکاری داشته است.

جواد محدثی محقق، نویسنده و شاعر ایرانی است که به زبان عربی نیز شعر می‌سراید. بیشتر در مایه‌ شعر نو کار می‌کند و تاکنون چند مجموعه‌ شعر تحت عناوین: «اسیر آزادی بخش»، «قبله این قبیله»، «میثاق»، منتشر شده و کتاب‌هایی هم در زمینه‌های دیگر نظیر: «آشنایی با اسوه‌ها»، «آشنایی با سوره‌ها»، «آشنایی با علوم قرآن»، «فرهنگ عاشورا» و ... از آثار اوست.

درباره­ کتاب

کتاب فرهنگ عاشورا تالیف جواد محدثی در 512 صفحه توسط انتشارات معروف چاپ و منتشر شده­‌است. مدخل­های کتاب فرهنگ عاشورا به ترتیب الفباست و اشخاص، گروهها، مکان­ها، اصطلاحات و دیگر محورهایی که به نحوی به عاشورا مرتبط است را شامل می‌­شود. در پایان کتاب مدخل­های ارجاعی قرار دارد که هر کلمه با فلش به کلماتی ارجاع داده­ شده­‌است که در متن مورد بحث قرار گرفته‌­است.

کتاب فرهنگ عاشورا، برگزیده چهارمین دوره کتاب سال ولایت در سال 1381 بوده‌­است.

ارزش و اهمیت کتاب

مولف در تدوین اثر از هر منابعی که استفاده کرده، از آنها در پانوشت صفحات و همچنین فهرست ماخذ پایان کتاب نام برده‌­است. علاوه بر پانوشت­ها و فهرست ماخذ، منابع دیگر جهت مطالعه بیشتر معرفی شده­‌است.

ترتیب مطالب کتاب براساس الفبایی عنوان است که خواننده را زودتر به موضوع موردنظر می­رساند. مولف در کتاب برای توضیح واژه­ها از توضیحات مشهور استفاده کرده‌­است.

تنها شباهت این کتاب با دائره‌­المعارف، نظم الفبایی و ارجاعات آن است. قصد مولف از نگارش کتاب این بوده که مانند دائره‌­المعارف در شرایط احتیاج به آن مراجعه نشود بلکه بتوان به راحتی آن را از آغاز تا پایان مطالعه کرد.

بنابراین می­توان گفت خوشخوان­تر از دائره المعارف است.

محمد صحتی سردرودی در مقاله­ای با عنوان بازخوانی فرهنگ عاشورا، ایراداتی بر کتاب نوشته که از جمله آن می­توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • برخی از اشعار در انقلاب و جنگ ساخته شده که در این کتاب به نام عاشورا و گاه از زبان امام حسین (ع) بیان شده‌­است.
  • در کتاب از نقل تاریخ با واسطه انجام شده است. مانند «مقتل ابی مخنف» که با واسطه از کتاب «عاشورا فی الادب العاملی المعاصر» آمده‌­است.
  • منظور از فرهنگ در فرهنگ عاشورا، فرهنگ مردم نبوده زیرا اصل و اساس کار این تالیف تبیین و ترویج مفاهیم و آموزه­‌های انقلابی و رزمی است.
  • داستان تیر سه شعبه افزون بر اینکه به کتاب مستندی ارجاع داده نشده، معقول و ممکن نیست.
  • چراغانی و آذین­بندی دو شهر کوفه و دمشق به خصوص کوفه، به عنوان مدخل جای تامل است.
  • داستان سر به محمل کوبیدن حضرت زینب(س) قصه­‌ای بیش نیست که نخست در «نورالعیت اسفراینی» آمده سپس طریحی از او و مجلسی از طریحی و محدثی از مجلسی نقل کرده‌­است.
  • نامیدن اسب امام حسین به ذوالجناح و یا «جواد» جای بحث است.
  • شاه­ زنان به شهربانو ارجاع داده شده که در متن مدخلی به عنوان شهربانو وجود ندارد.
  • کتابنامه کتاب بسیار نارسا و ناکارآمد است و اینگونه به نظر می­رسد که مولف فقط کتابها و جزوات دم­ دستی را آورده‌­است و در میان آنها کتابهایی چون اسرارالشهاده، الشهید و الثوره، خون خدا و ... دیده­ می­شود در حالی که منابع بسیار غنی­‌تر نیاز بوده‌است.
  • ارجاع به تحریف­های عاشورا به اختصار و بسیار کم پرداخته‌­شده است گویا مخاطب مولف در کتاب فقط مداحان و مرثیه­‌خوانان میباشند.
  • بعضی از مدخل­هایی که اصلا نمی­توان در فرهنگ عاشورا گنجانید،آورده شده­‌است. مثل اربعین خونین که مربوط به تاریخ معاصر عراق است و از طرف دیگر واژگان کلیدی که در فرهنگ عاشورا متداول است در کتاب خبری از آنها نیست.

منبع

  • صحتی­ سردرودی، محمد (1385). بازخوانی فرهنگ عاشوراآیینه پژوهش. شماره 6 (161).