ثار
خونخواهى،خون،قیام براى خونخواهى،«طلب ثار».امام باقر«ع»ضمن بیان اینکه حسین بن على و ما اهل بیت،همان مظلومى هستیم که در آیۀ قرآن آمده است: «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنٰا لِوَلِیِّهِ سُلْطٰاناً» (اسراء 33)،فرمود:«القائم منّا اذا قام طلب بثأر الحسین...». [۱] نامگذارى امام عصر«عج»به«منتقم»نیز به خاطر همین قیام براى خونخواهى است. [۲] در زیارت عاشورا هم این آرزو در دعا آمده است:«و ان یرزقنى طلب ثارى(ثارکم)مع امام هدى ظاهر...و ان یرزقنى طلب ثارک مع امام منصور...»و در دعاى ندبه،از اوصاف حضرت مهدى«ع»،خونخواهى سید الشهدا بیان شده است:«أین الطّالب بدم المقتول بکربلا». [۳]
فرهنگ خونخواهى در میان همۀ اقوام از جمله عربها بوده است.نسبت به شهید کربلا هم که خون عزیزش بر زمین ریخت،در سالهاى بعد کسانى به خونخواهى برخاستند،از جمله نهضت توّابین به رهبرى سلیمان بن صرد خزاعى و نیز قیام مختار در کوفه،به انگیزۀ «طلب ثار»بوده و شعارشان نیز در این نهضت«یا لثارات الحسین»بوده است.شعار یاران حضرت مهدى نیز چنین خواهد بود(شعارهم:یا لثارات الحسین). [۴] بالاتر از همه آنکه خود خداوند،خونخواه حسین«ع»است.آنگونه که مىگوییم:«اشهد انّ اللّه تعالى الطّالب بثارک». [۵] همۀ قیام کنندگان بر ضدّ جباران که الهام از عاشورا مىگیرند،خونخواهان «ثار اللّه»اند.
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 124.