اهل بیت (ع)

خاندان، دودمان، آل محمّد، عترت.

منظور، دودمان پاک رسول خدا (ص) و اصحاب کساء و ذرّیۀ مطهّر پیامبر اسلام است و در حادثۀ عاشورا، امام حسین (ع) و برادران و خواهران و فرزندان و بستگانش که از نسل پیامبر اکرم در کربلا حضور داشتند اهل بیت محسوب مى‌شوند که در پى شهادت آن امام، به اسارت رفتند. محبّت ورزیدن به اهل بیت پیامبر، سفارش خدا و رسول است. در قرآن کریم، اجر رسالت پیامبر، مودّت با اهل بیت دانسته شده است:

«قُلْ لاٰ أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبىٰ».

و جایگاهشان در هدایت امّت و نجات پیروان ،چون کشتى نوح به حساب آمده است. ابو ذر از رسول خدا نقل کرده که فرمود:

«انّما مثل اهل بیتى فیکم کمثل سفینة نوح من دخلها نجا و من تخلّف عنها غرق».

طبق روایات، اطاعت ائمه (ع) فرض است و مودّتشان لازم و نافرمانى آنان گناه، و هر که با محبّت آنان بمیرد، شهید مرده است. ولایت آنان فریضه است و عامل قبولى اعمال و جواز عبور از صراط. دشمنشان، دشمن خداست. ابو بصیر، از امام صادق (ع) پرسید: «آل محمّد» کیانند؟ فرمود: ذریّه و نسل او. پرسید: «اهل بیت محمّد» کیانند؟ فرمود: امامانى که اوصیاى اویند. پرسید: «عترت»او چه کسانند؟ فرمود: اصحاب عبا.

اهل بیت، بمنزلۀ رابط حیاتبخش بین ما و خدایند، که اگر این رابطه قطع شود، ارتباطمان با خدا قطع شده است. در تعلیم و تبیین معارف دین هم این نقش را دارند و شناخت قرآن و درک حقایق آن را باید از آنان آموخت، که علمشان از سوى خداوند است و پروردۀ خانۀ وحى و وارثان علوم پیامبرند. شفاعت و توسّل، به دست آنان و به آنان انجام مى‌گیرد و زدودن تحریف از چهرۀ دین و مقابله با بدعتها از رسالتهاى آنان است.

آنگونه که دانش‌آموز، از طریق معلّم با کتاب آشنا مى‌شود، ائمّۀ اهل بیت (ع)، معلّمان این کتابند. اگر از کلاسى معلّم را بردارند، از کتاب تنها کارى ساخته نیست. تفکّر «حسبنا کتاب اللّه» به همین دلیل، اشتباه است. این دو «ثقلین»، از هم جدایى‌ ناپذیرند، تا روز قیامت و حضور در کنار کوثر.

زیارت جامعه، از متون معتبرى است که یک دوره شناخت ائمّه (ع) و اهل بیت (ع) است.

منابع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 63-65.

پی نوشت

شما اى عترت مبعوث خاتم		شما اى برترین اولاد آدم
شما از اهل بیت آفتابید		گل جان محمّد را گلابید
امیر کشور دلها شمایید		شما آیینه‌هاى حق نمایید
دیانت بى‌شما کامل نگردد		بجز با عشقتان دل، دل نگردد
شما تفسیر «نور» و «و الضحى» یید		شما معناى قرآن و دعایید
امامید و شهیدید و گواهید		مصون از هر خطا و اشتباهید
شما راه خدا را باز کردید		شهادت را شما آغاز کردید
فدا کردید جان تا دین بماند		به خون خفتید تا آیین بماند
شما شیرازۀ امّ الکتابید		شما میزان حق روز حسابید
{تولّاى شما فرض خدایى است		قبول و ردّ آن مرز جدایى است
هر آن کس را که در دینِ رسول است		ولایت، مُهر و امضاى قبول است
ولایت، گنج عشقى در دل ماست		محبّت هم سرشته با گِل ماست
دل و جان جهانى عاشق آباد		فداى نام شیرین شما باد