عاشورا و امر به معروف

در فرهنگ عاشورا، حاکمیت ظلم یزیدى بزرگترین منکر اجتماعى است و مبارزه براى حاکم ساختن حق و قطع سلطۀ ستم، معروفى عظیم است.امر به معروف و نهى از منکر، از مهمترین فلسفه‌هاى حماسۀ خونین کربلاست.

مفهوم

سیدالشهدا در وصیتى که نوشته و به برادرش محمد حنفیه مى‌سپارد، مى‌فرماید: «انى ما خرجت اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما،انما خرجت لطلب الإصلاح فى امة جدى،ارید ان آمر بالمعروف و انهى عن المنکر و اسیر بسیرة جدى و ابى على بن ابى طالب» این به وضوح،نقش امر به معروف و نهى از منکر را در حرکت عاشورایى امام نشان مى‌دهد.در زیارتنامۀ آن حضرت هم این موضوع مطرح است:«اشهد انک قد اقمت الصلاة و آتیت الزکاة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر و جاهدت فى سبیل الله حتى اتاک الیقین».

این تعبیرات،نشان دهندۀ عمق این فریضۀ دینى است که در متن جهاد خونین هم جلوه‌گر مى‌شود و دامنۀ امر به معروف و نهى از منکر،از واجبات و محرمات جزئى و فرعى و فردى،حتى به قیام براى اقامۀ قسط و سرنگونى حکومت باطل و تغییر نظام فاسد اجتماعى هم گسترش مى‌یابد. سیدالشهدا،پس از امتناع از بیعت با یزید و برخوردهایى که با ولید و مروان داشت،کنار قبر پیامبر«ص»آمد و شب را آنجا به مناجات گذراند،در ضمن مناجاتش با خدا،عشق خود را به معروف بیان کرد و خواستار آنچه«خیر»است در این مسیر شد:«اللهم انى احب المعروف و انکر المنکر و انا اسألک یا ذا الجلال و الإکرام بحق القبر و من فیه الا اخترت لى ما هو لک رضى و لرسولک رضى» خدایا من معروف را دوست مى‌دارم و منکر را زشت مى‌شمارم.اى خداى بزرگوار و صاحب کرم!به حق این قبر و مدفون در آن از تو مى‌خواهم راهى و سرنوشتى برایم برگزینى که رضاى تو و پیامبرت در آن باشد.

منبع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۲۸۴-۲۸۵.