رده ناقص
شناسه ارزیابی نشده
عدم جامعیت

تشت‌گذاری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ جعبه اطلاعات آئین ها | عنوان = تشت‌گذاری | تصویر1 = آیین تشت گذاری.jpeg...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
  | زیرنویس2    =  
  | زیرنویس2    =  
| اطلاعات آئین = اطلاعات آئین
| اطلاعات آئین = اطلاعات آئین
  | زمان برگزاری = 27 تا 30 [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]]
  | زمان برگزاری = 27 تا 30 ذی‌الحجة|ذی‌الحجه
  | مکان برگزاری = مساجد
  | مکان برگزاری = مساجد
  | گستره جغرافیایی  = [[اردبیل]]، آذربایجان شرقی  
  | گستره جغرافیایی  = اردبیل، آذربایجان شرقی  
  | منشأ تاریخی  = [[صفویان]]
  | منشأ تاریخی  = صفویان
  | انواع        =  
  | انواع        =  
  | اشیاء و نمادها  = تشت (نماد رود [[فرات]])
  | اشیاء و نمادها  = تشت (نماد رود فرات)
  | وجه نمادین  = نمادی از ایثار امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه [[حر ابن یزید ریاحی]] و اسب‌های آنها  
  | وجه نمادین  = نمادی از ایثار امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه حر ابن یزید ریاحی و اسب‌های آنها  
  | ادعیه        =  
  | ادعیه        =  
  | اوراد و اشعار= نوحه‌های عزاداری محرم به زبان‌های ترکی و فارسی
  | اوراد و اشعار= نوحه‌های عزاداری محرم به زبان‌های ترکی و فارسی
خط ۲۰: خط ۲۰:
}}
}}


'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] [[امام حسین(ع)]] در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز [[محرم]] در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] و در [[مسجد|مساجد]] و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود [[فرات]] است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه [[حر بن یزید]]، در [[27 ذی‌الحجه]] می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.
'''تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی''' از مناسک و مراسم عزاداری امام حسین|عزاداری امام حسین(ع) در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز [[محرم]] در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]] و در [[مسجد|مساجد]] و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود [[فرات]] است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه [[حر بن یزید]]، در [[27 ذی‌الحجه]] می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.


==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری==
==تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری==

نسخهٔ ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۲۲:۱۶

تشت‌گذاری
آیین تشت گذاری.jpeg
اطلاعات آئین
زمان‌برگزاری: 27 تا 30 ذی‌الحجة
مکان برگزاری: مساجد
گستره جغرافیایی: اردبیل، آذربایجان شرقی
منشأ تاریخی: صفویان
اشیاء و نمادها: تشت (نماد رود فرات)
وجه نمادین: نمادی از ایثار امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه حر ابن یزید ریاحی و اسب‌های آنها
اوراد و اشعار: نوحه‌های عزاداری محرم به زبان‌های ترکی و فارسی

تشت‌گذاری یا تشت‌گردانی از مناسک و مراسم عزاداری امام حسین|عزاداری امام حسین(ع) در ایران، به‌ویژه در مناطق آذری‌نشین است. این آیین پیش از آغاز محرم در روزهای بیست و هفتم تا سی‌ام ذی‌الحجه و در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود. در این مراسم عزاداران تشت‌های آب را که نمادی از رود فرات است با خود حمل می‌کنند و به درون مسجد می‌آورند. برخی این منسک را برگرفته از رفتار سپاه امام حسین(ع) در مقابله با سپاه حر بن یزید، در 27 ذی‌الحجه می‌دانند که در آن حسین(ع) دستور داد آب مشک‌ها را داخل تشت‌هایی ریخته، سپاه حر و اسبان‌شان را سیراب کنند.

تاریخچه برگزاری تشت‌گذاری

سابقه تشت‌گذاری به دوران صفویه باز می‌گردد، وجود تشتی در مسجد بازار چاقوسازان اردبیل، متعلق به دوران شاه عباس (1038ق) مؤید این مطلب است.[۱] در دوران قاجار این مراسم فقط در مسجد جامع اردبیل برگزار می‌شد؛ اما بعدها به دیگر محلات شهر و دیگر شهرهای ترک‌زبان گسترش یافت. در سال‌های اخیر در اکثر شهرهای آذربایجان و زنجان این مراسم برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این مراسم، این آیین را نمادی از ایثار و فداکاری امام حسین(ع) و یارانش در سیراب کردن سپاه حر ابن یزید ریاحی و اسب‌های آنها در روز 27 ذی الحجه سال 60ق[۲] و نمادی از فداکاری عباس(ع) در آب آوردن برای زنان و کودکان در روز عاشورا می‌دانند.[۳]

زمان و شیوه برگزاری

تشت‌گذاری هر سال پیش از محرم و بین روزهای 27 تا 30 ‌ذی‌الحجه برگذار می‌شود.[۴] در تشت‌گذاری، تشت‌های مخصوصی با احترام توسط بزرگان و ریش‌سفیدان وارد مساجد و حسینیه‌ها می‌شود. سپس دعای تشت‌گذاری که عباراتی فارسی و ترکی و عربی است خوانده شده و تشت‌ها را از آب پر می‌کنند. در این مراسم نوحه‌های مربوط به عزای حسینی خوانده شده و عملا مراسم عزاداری حسین(ع) آغاز می‌شود. مردم دست در آب تشت‌ها می‌زنند و آن را نوعی بیعت با حسین(ع) می‌دانند؛ سپس از این آب به عنوان تبرک می‌برند.[۵] در مساجد اردبیل، از سده‌های پیش، جایی برای قرار دادن تشت‌ها وجود داشته است.

پانویس

  1. مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص330.
  2. مظاهری، محسن‌حسام، فرهنگ سوگ شیعی، 1395ش، ص 330.
  3. تاریخچه آیین تشت گذاری؛ مشرق نیوز.
  4. مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص329.
  5. فرهنگ عاشورا؛ ص 272.

منابع