بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | '''سلطانی کلهر کرمانشاهی''' (۱۳۵۰ ه. ق- ۱۳۰۷ ه. ق)<ref>سلطانى بنا به گفتۀ صاحب حدیقه در ۱۳۰۳ وفات یافته...و حال آن‌که مرحوم باقر شاکرى در تذکره مختصر شعراى کرمانشاه ۱۲۵۰ را سال ولادت و ۱۳۰۷ را سال وفات سلطانى دانسته‌اند...»</ref> از شعرا و نویسندگان سده سیزدهم هجرى بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام =سلطانى کلهر کرمانشاهى | | نام =سلطانى کلهر کرمانشاهى | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
حسین قلى خان فرزند مصطفى قلى خان دیوان بیگى از ایل کلهر، زادگاهش کرمانشاه و متخلص به «سلطانى» بود. | حسین قلى خان فرزند مصطفى قلى خان دیوان بیگى از ایل کلهر، زادگاهش کرمانشاه و متخلص به «سلطانى» بود. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
سلطانى به دیوان شعرا و فنون ادبى اشراف داشته و به شیوه متقدمین شعر | سلطانى به دیوان شعرا و فنون ادبى اشراف داشته و به شیوه متقدمین شعر می‌سروده‌است اما بیشتر به سبک خراسانى متمایل بوده‌است. | ||
===آثار منظوم و منثور=== | ===آثار منظوم و منثور=== | ||
* | *ضیاءالفرقدین<ref>مثنوى در بحر رمل در حدود ۵ هزار بیت در مصیبت سیدالشهداء حسین بن على(ع)</ref> | ||
* | *حدیقةالاعجاز<ref>مثنوى در بحر خفیف مشتمل بر مناقب حضرت مولا على(ع)</ref> | ||
*هفت اورنگ<ref>مثنوى در بحر خفیف در حدود | *هفت اورنگ<ref>مثنوى در بحر خفیف در حدود ۵ هزار بیت شامل هفت مجلس بهرام گور</ref> | ||
*قصۀ عجیب و غریب<ref>در داستان هزار و یکشب در حدود | *قصۀ عجیب و غریب<ref>در داستان هزار و یکشب در حدود ۹ هزار بیت در بحر تقارب</ref> | ||
*غزلیات، مثنویات و مراثى | *غزلیات، مثنویات و مراثى | ||
*مثنوى مینوسر<ref>در ذکر مصیبت امام حسین در بحر تقارب</ref> | *مثنوى مینوسر<ref>در ذکر مصیبت امام حسین در بحر تقارب</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۲: | ||
*دیوان قصاید<ref>در حدود بیست و پنج هزار بیت</ref> | *دیوان قصاید<ref>در حدود بیست و پنج هزار بیت</ref> | ||
*گلستان مراد<ref>در مدایح دولتمردان</ref> | *گلستان مراد<ref>در مدایح دولتمردان</ref> | ||
*بحر البکاء<ref>در سوگ سرور آزادگان جهان حسین بن على (ع)</ref> | *بحر البکاء<ref>در سوگ سرور آزادگان جهان حسین بن على(ع)</ref> | ||
*بدایع الوقایع<ref>در تاریخ وقایع جهان</ref> | *بدایع الوقایع<ref>در تاریخ وقایع جهان</ref> | ||
*طراز البیان<ref>ترجمۀ تاریخ ابن خلّکان</ref> | *طراز البیان<ref>ترجمۀ تاریخ ابن خلّکان</ref> | ||
* | *درّةالسلطانیه<ref>در تاریخ آل عثمان</ref> | ||
*تصحیح دیوان امیر معزى | *تصحیح دیوان امیر معزى | ||
*مناقب حسامیه<ref>در تاریخ حکومت کرمانشاه و کردستان</ref> | *مناقب حسامیه<ref>در تاریخ حکومت کرمانشاه و کردستان</ref> | ||
*قصاید سلطانیه<ref>که به سال | *قصاید سلطانیه<ref>که به سال ۱۳۳۷ ه. ق به چاپ رسیده‌است.</ref> | ||
*نجات الثقلین فى مقتل الحسین | *نجات الثقلین فى مقتل الحسین | ||
*مثنوى | *مثنوى تمثال‌البدیع<ref>به وزن مخزن الاسرار</ref> | ||
*شکرستان<ref>به وزن حدیقه</ref> | *شکرستان<ref>به وزن حدیقه</ref> | ||
*مثنوى نور الیقین<ref>بر وزن رمل</ref> | *مثنوى نور الیقین<ref>بر وزن رمل</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۶: | ||
*گنج بادآور<ref>کتابى در شرح لغات و اشعار فارسى</ref> | *گنج بادآور<ref>کتابى در شرح لغات و اشعار فارسى</ref> | ||
*کتابى در قواعد قافیه و عروض | *کتابى در قواعد قافیه و عروض | ||
*تذکرۀ موسوم به مطلع شعرى در ذکر اشعار معاصرین<ref> | *تذکرۀ موسوم به مطلع شعرى در ذکر اشعار معاصرین<ref>حدیقةالشعراء، ج اول، ص ۸۰۰.</ref> | ||
==اشعار== | |||
===ترکیب‌بند حسینى در تذکره حدیقةالشعراء=== | |||
'''بند اول'''{{شعر}} | '''بند اول'''{{شعر}} | ||
{{ب| این منم بنهاده سر در سجده‌گاه راستین | سوده پیشانى به خاک آستان شاه دین }} | {{ب| این منم بنهاده سر در سجده‌گاه راستین | سوده پیشانى به خاک آستان شاه دین }} | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۶: | ||
{{ب| این منم کز روزگارم بهره، اقبالى چنان | این منم کز کردگارم یار، توفیقى چنین }} | {{ب| این منم کز روزگارم بهره، اقبالى چنان | این منم کز کردگارم یار، توفیقى چنین }} | ||
{{ب| مورم، اما دست بر ملک سلیمان یافتم | ره چو بر درگاه شاهنشاه ایمان یافتم <ref>''همان''، ج اول، ص | {{ب| مورم، اما دست بر ملک سلیمان یافتم | ره چو بر درگاه شاهنشاه ایمان یافتم <ref>''همان''، ج اول، ص ۷۹۸.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}}'''بند دوم'''{{شعر}} | {{پایان شعر}}'''بند دوم'''{{شعر}} | ||
{{ب| کیست کش روى ضراعت <ref>ضراعت: تضرع کردن و فروتنى نمودن. (فرهنگ معین)</ref> سوى این درگاه نیست؟ | و آن کدامین کس که در کوى تو او را راه نیست؟ }} | {{ب| کیست کش روى ضراعت <ref>ضراعت: تضرع کردن و فروتنى نمودن. (فرهنگ معین)</ref> سوى این درگاه نیست؟ | و آن کدامین کس که در کوى تو او را راه نیست؟ }} | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۰: | ||
{{ب| هر که خواهد گو بیا و، هر که خواهد گو برو | کبر و نازِ حاجب و دربان درین درگاه نیست» }} | {{ب| هر که خواهد گو بیا و، هر که خواهد گو برو | کبر و نازِ حاجب و دربان درین درگاه نیست» }} | ||
{{ب| طرفه نبود گر به «سلطانى» درین نظم متین | قدسیان عالم بالا سرایند: آفرین <ref>همان، ص | {{ب| طرفه نبود گر به «سلطانى» درین نظم متین | قدسیان عالم بالا سرایند: آفرین <ref>همان، ص ۷۹۸ و ۷۹۹.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[کاروان شعر عاشورا| | *[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج۱، ص ۳۷۰-۳۷۳.]] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||