عزت الله فرخی: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عزت الله فرخی''' (زاده 1337 در الیگودرز) از هنرمندان ایرانی در زمینه پردهخوانی است. | '''عزت الله فرخی''' (زاده 1337 در الیگودرز) از هنرمندان ایرانی در زمینه [[پرده خوانی|پردهخوانی]] است. | ||
[[en:Ezzatollah farokhi]] | [[en:Ezzatollah farokhi]] | ||
{{جعبه اطلاعات هنرمند | {{جعبه اطلاعات هنرمند | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==شیوه اجرای آواز== | ==شیوه اجرای آواز== | ||
پردهخوانی با ذکر بسم الله در درآمد شور آغاز می‌شود. گستره نغمات از درجه سوم پیش دانگ تا درجه دوم دانگ دوم است اما استقرار جمله روی دو درجه سوم پیش دانگ و شاهد شور است. در قسمت این پرده شمایل عرصه میدان کربلاست... کماکان فواصل دستگاه شور، با تغییراتی در گستره و تأکید اصوات شنیده می‌شود. تأکید جمله به درجه چهارم -اول دانگ دوم- انتقال یافته و گستره نغمات در جهت اصوات زیر بیشتر شده و در جهت اصوات بم به پیش دانگ نمی‌رسد. این تغییرات همراه با حرکت نغماتی که به سمت اصوات بم تمایل دارند و به اصطلاح پایین رونده هستند در این قسمت فضایی از آواز ابوعطا را می‌سازند. وی سپس قسمتی را با کلام گفتارگونه بیان می‌کند. در قسمت مه مدینه اوج شرف... با تغییر درجه سوم شور -اصطلاحاً ربع پرده به بالا- فضایی به وجود می‌آید که با تأکیدات متفاوتی که به وسیله پردهخوان و براساس تقاضای مفهوم اشعار انجام می‌شود گاه بیات اصفهان، گاه شوشتری و گاه چکاوک شنیده می‌شود. <ref>آواز بیات اصفهان و گوشه‌های مذکور -شوشتری و چکاوک- دارای فواصل یکسانند و از وابستگان دستگاه همایون به شمار می‌آیند. عامل بازشناسی آن‌ها از یکدیگر، فیگور ملودی‌های متفاوت، جهت نغمات و شاهد است. بدین ترتیب که در هنگام خواندن مه مدینه اوج... اشاره‌ای به فیگور ملودی شوشتری می‌شود. در هنگام ادای کلمه سلام علیک تأکید پرده خوان روی شاهد و درجه دوم آواز بیات اصفهان به شیوه متداول در این آواز است؛ و در قسمت آقا منم غلام شما حر... فیگور ملودی گوشه چکاوک اجرا می‌شود. </ref> | پردهخوانی با ذکر بسم الله در درآمد شور آغاز می‌شود. گستره نغمات از درجه سوم پیش دانگ تا درجه دوم دانگ دوم است اما استقرار جمله روی دو درجه سوم پیش دانگ و شاهد شور است. در قسمت این پرده شمایل عرصه میدان کربلاست... کماکان فواصل دستگاه شور، با تغییراتی در گستره و تأکید اصوات شنیده می‌شود. تأکید جمله به درجه چهارم -اول دانگ دوم- انتقال یافته و گستره نغمات در جهت اصوات زیر بیشتر شده و در جهت اصوات بم به پیش دانگ نمی‌رسد. این تغییرات همراه با حرکت نغماتی که به سمت اصوات بم تمایل دارند و به اصطلاح پایین رونده هستند در این قسمت فضایی از آواز ابوعطا را می‌سازند. وی سپس قسمتی را با کلام گفتارگونه بیان می‌کند. در قسمت مه مدینه اوج شرف... با تغییر درجه سوم شور -اصطلاحاً ربع پرده به بالا- فضایی به وجود می‌آید که با تأکیدات متفاوتی که به وسیله پردهخوان و براساس تقاضای مفهوم اشعار انجام می‌شود گاه بیات اصفهان، گاه شوشتری و گاه چکاوک شنیده می‌شود. <ref>آواز بیات اصفهان و گوشه‌های مذکور -شوشتری و چکاوک- دارای فواصل یکسانند و از وابستگان دستگاه همایون به شمار می‌آیند. عامل بازشناسی آن‌ها از یکدیگر، فیگور ملودی‌های متفاوت، جهت نغمات و شاهد است. بدین ترتیب که در هنگام خواندن مه مدینه اوج... اشاره‌ای به فیگور ملودی شوشتری می‌شود. در هنگام ادای کلمه سلام علیک تأکید پرده خوان روی شاهد و درجه دوم آواز بیات اصفهان به شیوه متداول در این آواز است؛ و در قسمت آقا منم غلام شما حر... فیگور ملودی گوشه چکاوک اجرا می‌شود. </ref> | ||
==ریشه‌های | ==ریشه‌های پردهخوانی== | ||
شیوه‌های اجرای تعزیهخوانی، پردهخوانی و نقالی از منشائیت واحد برخوردارند و همه آن‌ها متأثر از شیوه‌های اجرایی نمایش‌های ایرانی‌اند، زیرا ما در میان کشورهای اسلامی که جمعیتی حدود یک میلیارد نفر را تشکیل می‌دهند، تنها یک نوع نمایشی کلاسیک و شناخته شده در ترکیه به نام قره گوز را می‌شناسیم که ریشه این نمایش هم در ترکیه نبوده است. این در حالی است که در ایران چندین نوع نمایشی با محتوای عزا (تعزیه و پردهخوانی)، کمدی (تخت حوضی و روحوضی)، عروسکی (خیمه شب بازی) و حماسی (نقالی) حیات چند صد ساله دارند. حضور این نمایش‌ها بی‌شک تداوم صور نمایشی ایران باستان مانند میرنوروزی، کوسه برنشین، سیاوشان و... در عصر حاضر است. آنچه از تفکر و هستی تاریخی اسلام به کالبد نمایش‌های ایرانی وارد شده و آن را صورتی نوین بخشیده در دو موضوع است؛ اول نحوه تلقی مثالی برای آداب، کنش‌ها و حرکات نمایش گران و دوم متون وابسته به وقایع و رخدادهای تاریخ اسلام. | شیوه‌های اجرای تعزیهخوانی، پردهخوانی و نقالی از منشائیت واحد برخوردارند و همه آن‌ها متأثر از شیوه‌های اجرایی نمایش‌های ایرانی‌اند، زیرا ما در میان کشورهای اسلامی که جمعیتی حدود یک میلیارد نفر را تشکیل می‌دهند، تنها یک نوع نمایشی کلاسیک و شناخته شده در ترکیه به نام قره گوز را می‌شناسیم که ریشه این نمایش هم در ترکیه نبوده است. این در حالی است که در ایران چندین نوع نمایشی با محتوای عزا (تعزیه و پردهخوانی)، کمدی (تخت حوضی و روحوضی)، عروسکی (خیمه شب بازی) و حماسی (نقالی) حیات چند صد ساله دارند. حضور این نمایش‌ها بی‌شک تداوم صور نمایشی ایران باستان مانند میرنوروزی، کوسه برنشین، سیاوشان و... در عصر حاضر است. آنچه از تفکر و هستی تاریخی اسلام به کالبد نمایش‌های ایرانی وارد شده و آن را صورتی نوین بخشیده در دو موضوع است؛ اول نحوه تلقی مثالی برای آداب، کنش‌ها و حرکات نمایش گران و دوم متون وابسته به وقایع و رخدادهای تاریخ اسلام. | ||
==شباهت‌ها و تفاوت‌های رسم پرده== | ==شباهت‌ها و تفاوت‌های رسم پرده== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
*منبع این مدخل از [[مرشدان پرده خوان ایران|مجموعه سی جلدی مرشدان | *منبع این مدخل از [[مرشدان پرده خوان ایران|مجموعه سی جلدی مرشدان پردهخوان]] و حاصل فعالیت‌های پژوهشی [[حمیدرضا اردلان]] است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پردهخوان آورده شده است. | ||
*مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی. | *مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی. | ||
* | * | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۱۸
عزت الله فرخی (زاده 1337 در الیگودرز) از هنرمندان ایرانی در زمینه پردهخوانی است.
| عزت الله فرخی | |
|---|---|
 | |
| زاده |
1337 شمسی الیگودرز |
| ملیت | ایرانی |
| شناخته‌شده برای | هنرهای نمایشی |
شیوه اجرای نمایش[ویرایش | ویرایش مبدأ]
مرشد فرخی در اجرای پرده از حرکات تعزیهخوانان اقتباس می‌کند. در پردهخوانی رعایت فاصله میان شبیه و شمایل که به صورت‌های نقاشی شده بر پرده گفته می‌شود متداول است و در این مورد راوی بسیار باریک‌بین و حساس به نظر می‌رسد. تعزیهخوانانی که به پردهخوانی می‌پردازند گاه این فاصله را چندان رعایت نمی‌کنند. به هر حال، به مرور زمان این شیوه به عنوان یکی از سبک‌های پردهخوانی شکل گرفته است و مرشد فرخی هم از این سبک پیروی می‌کند.
شیوه اجرای آواز[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پردهخوانی با ذکر بسم الله در درآمد شور آغاز می‌شود. گستره نغمات از درجه سوم پیش دانگ تا درجه دوم دانگ دوم است اما استقرار جمله روی دو درجه سوم پیش دانگ و شاهد شور است. در قسمت این پرده شمایل عرصه میدان کربلاست... کماکان فواصل دستگاه شور، با تغییراتی در گستره و تأکید اصوات شنیده می‌شود. تأکید جمله به درجه چهارم -اول دانگ دوم- انتقال یافته و گستره نغمات در جهت اصوات زیر بیشتر شده و در جهت اصوات بم به پیش دانگ نمی‌رسد. این تغییرات همراه با حرکت نغماتی که به سمت اصوات بم تمایل دارند و به اصطلاح پایین رونده هستند در این قسمت فضایی از آواز ابوعطا را می‌سازند. وی سپس قسمتی را با کلام گفتارگونه بیان می‌کند. در قسمت مه مدینه اوج شرف... با تغییر درجه سوم شور -اصطلاحاً ربع پرده به بالا- فضایی به وجود می‌آید که با تأکیدات متفاوتی که به وسیله پردهخوان و براساس تقاضای مفهوم اشعار انجام می‌شود گاه بیات اصفهان، گاه شوشتری و گاه چکاوک شنیده می‌شود. [۱]
ریشه‌های پردهخوانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شیوه‌های اجرای تعزیهخوانی، پردهخوانی و نقالی از منشائیت واحد برخوردارند و همه آن‌ها متأثر از شیوه‌های اجرایی نمایش‌های ایرانی‌اند، زیرا ما در میان کشورهای اسلامی که جمعیتی حدود یک میلیارد نفر را تشکیل می‌دهند، تنها یک نوع نمایشی کلاسیک و شناخته شده در ترکیه به نام قره گوز را می‌شناسیم که ریشه این نمایش هم در ترکیه نبوده است. این در حالی است که در ایران چندین نوع نمایشی با محتوای عزا (تعزیه و پردهخوانی)، کمدی (تخت حوضی و روحوضی)، عروسکی (خیمه شب بازی) و حماسی (نقالی) حیات چند صد ساله دارند. حضور این نمایش‌ها بی‌شک تداوم صور نمایشی ایران باستان مانند میرنوروزی، کوسه برنشین، سیاوشان و... در عصر حاضر است. آنچه از تفکر و هستی تاریخی اسلام به کالبد نمایش‌های ایرانی وارد شده و آن را صورتی نوین بخشیده در دو موضوع است؛ اول نحوه تلقی مثالی برای آداب، کنش‌ها و حرکات نمایش گران و دوم متون وابسته به وقایع و رخدادهای تاریخ اسلام.
شباهت‌ها و تفاوت‌های رسم پرده[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شباهت‌ها و تفاوت‌های تصاویر پرده در چند وجه دیده می‌شود. در ترسیم صورت‌های پرده‌های مختلف کلیات و اجزاء گرایش به تشابه دارند از جمله نمونه‌های مهم آن می‌توان به چهار شمایل حضرت امام حسین، حضرت علی اکبر، حضرت عباس و ماردبن سدیف اشاره کرد.
منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- منبع این مدخل از مجموعه سی جلدی مرشدان پردهخوان و حاصل فعالیت‌های پژوهشی حمیدرضا اردلان است. در این مداخل برای رعایت حقوق ناشر و مؤلف و همچنین ترغیب علاقمندان به تهیه اثر، خلاصه‌ای از کتاب سی جلدی مرشدان پردهخوان آورده شده است.
- مأخذ شناسی مناسک آیینی شیعه در ایران و جهان، پیمان اسحاقی.
پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ آواز بیات اصفهان و گوشه‌های مذکور -شوشتری و چکاوک- دارای فواصل یکسانند و از وابستگان دستگاه همایون به شمار می‌آیند. عامل بازشناسی آن‌ها از یکدیگر، فیگور ملودی‌های متفاوت، جهت نغمات و شاهد است. بدین ترتیب که در هنگام خواندن مه مدینه اوج... اشاره‌ای به فیگور ملودی شوشتری می‌شود. در هنگام ادای کلمه سلام علیک تأکید پرده خوان روی شاهد و درجه دوم آواز بیات اصفهان به شیوه متداول در این آواز است؛ و در قسمت آقا منم غلام شما حر... فیگور ملودی گوشه چکاوک اجرا می‌شود.