عبدالجواد جودی خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (←کتاب‌ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | '''عبدالجواد جودی خراسانی''' (زاده نیمه دوم قرن 12 در عنبران- درگذشته 1301 در مشهد) شاعر مرثیه‌سرای قرن سیزدهم بود که موضوع تمام اشعارش مدح و مرثیه آل محمد (ص) است. {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = عبدالجواد جودى | | نام = عبدالجواد جودى | ||
| تصویر =عبدالجواد جودی خراسانی.jpg | | تصویر =عبدالجواد جودی خراسانی.jpg | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| محل تولد =عنبران | | محل تولد =عنبران | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ =۱۳۰۱ ه. ق | ||
| محل مرگ =مشهد | | محل مرگ =مشهد | ||
| علت مرگ = | | علت مرگ = | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
دیوان وی بارها در ایران و هندوستان به چاپ رسیده است. دیوان وی در سال | عبدالجواد جودی خراسانی در نیمه دوم قرن دوازدهم در عنبران به دنیا آمد. دیوان وی بارها در ایران و هندوستان به چاپ رسیده است. دیوان وی در سال ۱۳۷۲ شمسی در ایران چاپ شده‌است.<ref> دایرةالمعارف تشیع.</ref> وی مغازه‌ی قنادی<ref>دکان قنادى «جودى» نزدیک سه راه بازار سرشور مشهد بوده است.<br /></ref> داشته و از این طریق امرار معاش می‌کرده‌است. قنادی و خانۀ او محل تجمع شعرایی بود که برای شنیدن مرثیه‌های شاعر به دیدارش می‌آمدند. جودی با آنکه سواد خواندن و نوشتن درستى نداشته، شعرش با استقبال مواجه بوده‌است.<ref>همان، ص ۱۹۰.</ref> جودی در سال ۱۳۰۱ ه. ق وفات یافت و در مشهد در صحن نو در اطاقی مجاور با مقبره مرحوم شیخ بهایی به خاک سپرده شد. اختر طوسى قطعه‌اى در رثاى وى سروده با این مصراع: «کند حسین به روز جزا شفاعت جودى».<ref>صد سال شعر خراسان، ص ۱۹۰ تا ۱۹۲.</ref> | ||
==آثار | ==آثار== | ||
===کتاب‌ها=== | ===کتاب‌ها=== | ||
*دیوان جودی | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=778113&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان جودی] | ||
**'''درباره:''' | **'''درباره:''' | ||
***دیوان او حدود سه هزار بیت است و بارها به چاپ | ***دیوان او حدود سه هزار بیت است و بارها به چاپ رسیده‌است. شاعر در بخش «از مدینه تا مدینه» بی‌وفایی مردم کوفه، ستمگری فرماندهان و سپاهیان لشکر یزید، شهادت و مظلومیت حسین(ع) و برادران و فرزندان و اصحاب او، رنج زنان و کودکان در اسارت و سرانجام بازگشت آن‌ها به مدینه را به تصویر می‌کشد و می‌توان آن را مقتلی منظوم به حساب آورد. نگاه شاعر به واقعه عاشورا نگاهی بینابین است؛ گاهی با مفاهیم عرفانی به رثای امام حسین(ع) می‌پردازد.<ref>دیوان کامل افصح الشعرا میرزا عبدالجواد جودی خراسانی، شامل: قصیده‌ها، مثنوی‌ها...، به اهتمام مهدی آصفی. تهران: جمهوری، ۱۳۸۶</ref> | ||
***دیوان جودی، نخستین بار در ۱۲۹۹ ه. ق به دستور ناصرالدین‌شاه و به همت میرزا سعید خان مؤتمن‌الملك (نیابت تولیت آستان قدس) در چاپخانه سنگی آستان قدس، به خط میرزا شفیع اعتمادالتولیه، چاپ شد<ref>گویا اولین کتابى بوده که در آن چاپخانه طبع شده است</ref> و در ۱۳۰۳ ه.ق در مشهد تجدید چاپ گردید. دیوان جودی در ۱۶۰ ص در ۱۳۱۰ و ۱۳۷۲ در تهران به چاپ رسیده‌است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1752441 یادداشت بازتکثیر کتاب] </ref> اشعار وی در اوزان و قالب‌های متعدد و متنوع سروده شده‌است و همراه با آیات و قصص قرآنی، احادیث و روایات که به صورت‌های تلمیح و اقتباس و ترجمه در اشعار وی به کار رفته است. قسمت اعظم اشعار جودی پیرامون واقعه کربلا و پیامدهای آن است که تحت عنوان «از مدینه تا مدینه» دویست صفحه از دیوان او را شامل می‌شود. | |||
==اشعار== | |||
===خطبه حضرت سجّاد «ع» در شام=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| ای اهل شام مظهر لطف خدا منم|مقصود ز آفرینش ارض و سما منم }} | {{ب| ای اهل شام مظهر لطف خدا منم|مقصود ز آفرینش ارض و سما منم }} | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۳: | ||
{{ب| آن خسته‌ی علیل که او را به روز و شب|خشت خرابه بود ز غم متکّا منم }} | {{ب| آن خسته‌ی علیل که او را به روز و شب|خشت خرابه بود ز غم متکّا منم }} | ||
{{ب| آن سر برهنه‌ای که نگه‌داشتی به پای|در بزم عیش خویش یزید از جفا منم <ref> دیوان کامل میرزا عبد الجواد جودی خراسانی؛ ص | {{ب| آن سر برهنه‌ای که نگه‌داشتی به پای|در بزم عیش خویش یزید از جفا منم <ref> دیوان کامل میرزا عبد الجواد جودی خراسانی؛ ص ۴۴.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}}<br /> | {{پایان شعر}}<br /> | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۳: | ||
{{ب| هر مرغ را فغان به بهار است «جودیا»|مرغی که چهار فصل بود در نوا تویی }} | {{ب| هر مرغ را فغان به بهار است «جودیا»|مرغی که چهار فصل بود در نوا تویی }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| style="margin: 0 auto; " | {| style="margin: 0 auto; " | ||
| خط ۲۱۵: | خط ۱۹۲: | ||
{{ب| شاها، نه همین «جودی» جان بر تو فدا سازد|ای شه به فدای تو بادا همه‌ی جان‌ها }} | {{ب| شاها، نه همین «جودی» جان بر تو فدا سازد|ای شه به فدای تو بادا همه‌ی جان‌ها }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}{{شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| بی‌تو جز ناله مپندار مرا کاری هست|یا به جز محنت و اندوه و غمم یاری هست }} | {{ب| بی‌تو جز ناله مپندار مرا کاری هست|یا به جز محنت و اندوه و غمم یاری هست }} | ||
| خط ۲۳۶: | خط ۲۱۲: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===داغ پسر=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| داغى که حسین از غم اکبر به جگر داشت | جز خالق اکبر ز دل او که خبر داشت؟ }} | {{ب| داغى که حسین از غم اکبر به جگر داشت | جز خالق اکبر ز دل او که خبر داشت؟ }} | ||
| خط ۲۴۷: | خط ۲۲۳: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
<br /> | <br /> | ||
===داشتن سر عجب است!=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| عاشقان را سر شوریده به پیکر عجب است | دادن سر نه عجب، داشتن سر عجب است! }} | {{ب| عاشقان را سر شوریده به پیکر عجب است | دادن سر نه عجب، داشتن سر عجب است! }} | ||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۳۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
<br /> | <br /> | ||
===چون شود امشب؟!=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| بس بانگ غم و ناله به گردون شود امشب | گردون عجبى نیست که وارون شود امشب }} | {{ب| بس بانگ غم و ناله به گردون شود امشب | گردون عجبى نیست که وارون شود امشب }} | ||
| خط ۲۷۵: | خط ۲۵۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[کاروان شعر عاشورا| | *[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۶۴-۵۶۵.]] | ||
*[[دانشنامه شعر عاشورایی انقلاب حسینی در شعر شاعران عرب و عجم|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، | *[[دانشنامه شعر عاشورایی انقلاب حسینی در شعر شاعران عرب و عجم|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج۲، ص: ۹۳۷-۹۳۹.]] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||