سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''سفیان بن مصعب عبدی کوفی''' از اصحاب امام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
| نام                    = سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
| تصویر                  =  
| تصویر                  =  
خط ۶: خط ۶:
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =  
| تاریخ تولد            = 104 ه. ق.
| تاریخ تولد            = ۱۰۴ ه. ق.
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = سال 178 هجری  
| تاریخ مرگ              = سال ۱۷۸ هجری  
| محل مرگ                = کوفه
| محل مرگ                = کوفه
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


==زندگی‌نامه==
ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی(ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق(ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام(ع) عرضه می‌کرد.


ابو محمّد سفیان بن مصعب از اصحاب گرانقدر امام جعفر صادق (ع) و از شعرای متعهّد شیعی بوده است. وی به سال 104 ه. ق. متولد شد.
مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی [[حسین|سیّد الشّهداء]] می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام(ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» <ref> روضه کافی؛ حدیث ۲۶۳.</ref>
او با شعر خود به اهل بیت تقرّب جسته و با صدق نیت و خلوصّ ارادت از مقبولین درگاه آنان گردیده است. شعر او متضمّن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی (ع) و ستایش فراوانی از آن جناب و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق (ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام (ع) عرضه می‌کرد.
مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی (ع) و خاندان پیامبر (ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحّت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تأکید نموده است. <ref> الغدیر؛ ج 2، ص 294.</ref>
شیخ کشّی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.»
همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است» <ref>اختیار معرفة الرجال؛ ج 2، ص 704.</ref> . مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی سیّد الشّهداء می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام (ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» <ref> روضه کافی؛ حدیث 263.</ref>
عبدی کوفی به سال 178 هجری در کوفه از دنیا رفت. <ref> ادب الطف؛ ج 1، ص 170 و 171. الغدیر؛ ج 2، ص 294- 297.</ref>


عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. <ref> ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۰ و ۱۷۱. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴- ۲۹۷.</ref>


1- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام
مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی(ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.<ref> الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴.</ref>


2- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام
شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است»<ref>اختیار معرفة الرجال؛ ج ۲، ص ۷۰۴.</ref> .


3- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام
==نمونه اشعار==


4- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام
=== نمونه یک ===
۱- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام


5- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام
۲- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام


6- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام
۳- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام


7- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام
۴- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام


8- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام
۵- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام


9- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام
۶- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام


10- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام <ref>ادب الطف؛ ج 1، ص 169.</ref>
۷- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام


1- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.
۸- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام


2- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.
۹- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام


3- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.
۱۰- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام <ref>ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۶۹.</ref>


4- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.
'''ترجمه:'''


5- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.
۱- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.


6- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.
۲- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.


7- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.
۳- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.


8- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.
۴- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.


9- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.
۵- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.


10- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد (ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.
۶- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.


۷- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.


۸- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.


1- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب
۹- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.


2- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب
۱۰- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد(ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.


3- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب
=== نمونه دو ===
۱- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب


4- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی
۲- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب


5- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب
۳- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب


6- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب
۴- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی


7- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب
۵- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب


8- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب
۶- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب


9- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب
۷- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب


10- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب
۸- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب


11- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب
۹- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب


12- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب <ref> همان؛ ص 178 و 179.</ref>
۱۰- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب


1- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا (س) و پدر فرزندان نجیب اویی!
۱۱- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب


2- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.
۱۲- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب <ref> ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۸ و ۱۷۹.</ref>


3- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.
'''ترجمه:'''


4- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.
۱- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا(س) و پدر فرزندان نجیب اویی!


5- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!
۲- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.


6- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.
۳- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.


7- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد (ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.
۴- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.


8- و جعفر صادق (ع) و فرزندش موسی (ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع)، عابد و کوشا.
۵- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!


9- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.
۶- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.


10- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.
۷- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد(ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.


12 و 11- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آنها زد.
۸- و جعفر صادق(ع) و فرزندش موسی(ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا(ع) و امام جواد(ع)، عابد و کوشا.


۹- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.


1- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب
۱۰- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.


2- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب
۱۲ و ۱۱- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آن‌ها زد.


3- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب
=== نمونه سه ===
۱- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب


4- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب
۲- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب


5- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب <ref> الغدیر؛ ج 2، ص 305.</ref>
۳- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب


1- دودمان محمّد نبی (ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.
۴- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب


2- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.
۵- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب <ref> الغدیر؛ ج ۲، ص ۳۰۵.</ref>


3- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.
'''ترجمه:'''


4- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.
۱- دودمان محمّد نبی(ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.


5- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.
۲- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.


۳- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.


1- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد
۴- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.


2- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد
۵- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.


3- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد
=== نمونه چهار ===
۱- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد


4- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد
۲- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد


5- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی
۳- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد


6- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد <ref>همان؛ ص 317.</ref>
۴- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد


1- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!
۵- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی


2- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.
۶- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد <ref>الغدیر، ج۲، ص۱۷۳.</ref>


3- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.
'''ترجمه:'''


4- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.
۱- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!
 
5- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.
 
6- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.


۲- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.


۳- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.


۴- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.


۵- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.


۶- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.


==منابع==
==منابع==
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده ،ج‌1،ص:67-70.


*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده، ج‌۱، ص:۶۷-۷۰.]


==پی نوشت==
==پی‌نوشت==
<references />{{شاعران}}
[[رده:افراد]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران عرب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۵

سفیان بن مصعب عبدی کوفی از اصحاب امام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.

سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
زادروز ۱۰۴ ه. ق.
مرگ سال ۱۷۸ هجری
کوفه
در زمان حکومت بنی عباس
پیشه شاعر

زندگی‌نامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به اهل بیت تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی(ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق(ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام(ع) عرضه می‌کرد.

مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی سیّد الشّهداء می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام(ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» [۱]

عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. [۲]

مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی(ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.[۳]

شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است»[۴] .

نمونه اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نمونه یک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام

۲- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام

۳- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام

۴- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام

۵- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام

۶- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام

۷- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام

۸- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام

۹- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام

۱۰- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام [۵]

ترجمه:

۱- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.

۲- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.

۳- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.

۴- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.

۵- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.

۶- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.

۷- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.

۸- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.

۹- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.

۱۰- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد(ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.

نمونه دو[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب

۲- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب

۳- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب

۴- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی

۵- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب

۶- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب

۷- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب

۸- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب

۹- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب

۱۰- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب

۱۱- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب

۱۲- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب [۶]

ترجمه:

۱- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا(س) و پدر فرزندان نجیب اویی!

۲- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.

۳- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.

۴- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.

۵- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!

۶- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.

۷- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد(ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.

۸- و جعفر صادق(ع) و فرزندش موسی(ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا(ع) و امام جواد(ع)، عابد و کوشا.

۹- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.

۱۰- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.

۱۲ و ۱۱- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آن‌ها زد.

نمونه سه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب

۲- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب

۳- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب

۴- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب

۵- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب [۷]

ترجمه:

۱- دودمان محمّد نبی(ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.

۲- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.

۳- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.

۴- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.

۵- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.

نمونه چهار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد

۲- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد

۳- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد

۴- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد

۵- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی

۶- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد [۸]

ترجمه:

۱- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!

۲- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.

۳- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.

۴- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.

۵- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.

۶- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی‌نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. روضه کافی؛ حدیث ۲۶۳.
  2. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۰ و ۱۷۱. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴- ۲۹۷.
  3. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴.
  4. اختیار معرفة الرجال؛ ج ۲، ص ۷۰۴.
  5. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۶۹.
  6. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۸ و ۱۷۹.
  7. الغدیر؛ ج ۲، ص ۳۰۵.
  8. الغدیر، ج۲، ص۱۷۳.