حکیم شفایی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | نام = حکیم شفایی اصفهانی | تصویر...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''شفایی اصفهانی''' (۹۹۶ ه. ق- ۱۰۳۸ ه. ق) از شاعران نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = حکیم شفایی اصفهانی
| نام                    = حکیم شفایی اصفهانی
| تصویر                  =  
| تصویر                  =حکیم شفایی اصفهانی.jpg
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              = شرف الدین حسن اصفهانی  
| نام اصلی              = شرف‌الدین حسن اصفهانی  
| زمینه فعالیت          = شاعر و پزشک
| زمینه فعالیت          = شاعر و پزشک
| ملیت                  = ایرانی
| ملیت                  = ایرانی
| تاریخ تولد            = 996 ه.ق
| تاریخ تولد            = ۹۹۶ ه.ق
| محل تولد                = اصفهان
| محل تولد                = اصفهان
| والدین                = حکیم ملّای اصفهانی
| والدین                = حکیم ملّای اصفهانی
| تاریخ مرگ              = 1038 ه.ق  
| تاریخ مرگ              = ۱۰۳۸ ه.ق  
| محل مرگ                =
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| علت مرگ                =
خط ۲۲: خط ۲۳:
| پیشه                  =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =  
| سال‌های نویسندگی        =  
|سبک نوشتاری            = قصیده و غزل و مثنوی  
|سبک نوشتاری            = قصیده، غزل و مثنوی  
|کتاب‌ها                =
|کتاب‌ها                =دیوان
|مقاله‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|نمایشنامه‌ها            =
خط ۴۵: خط ۴۶:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
==زندگینامه==
شرف‌الدین حسن اصفهانی فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، در سال ۹۹۶ ه. ق در اصفهان به دنیا آمد. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش نیز بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌ها مانند قصیده، غزل و مثنوی شعر سروده‌است و آثاری شیوا از خود به جای گذاشته‌است.


حکیم شفایی در سال ۱۰۳۸ ه. ق وفات یافت.<ref>لغت نامه دهخدا</ref>


شرف الدین، حسن فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، از گویندگان نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم شاه عباس اول شد. در انواع قالب‌های شعری مانند قصیده و غزل و مثنوی طبع آزمایی کرده و آثاری شیوا از خود به جا گذاشته است. حکیم شفایی در سال 1038 ه.ق وفات یافت.
==آثار==
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا و فرزندانش سروده است.
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای [[سیدالشهدا (ع)|حضرت سیدالشهدا(ع)]] و فرزندانش سروده‌است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.  
مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.  
 
نگاه شاعر به حادثۀ عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقعۀ جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب نه بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.
نگاه شاعر به حادثه‌ی [[عاشورا]] احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقع‌‌ی جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب ۹ بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.
 
==اشعار==
 
===شعر  ۱===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> سرو ز پا افتاده، باغ جنان [[حسین]]</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین</span>
|-
| class="b" |پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد
| style="width:2em;" |
| class="b" |از جویبار حسرت آخر زمان حسین
|-
| class="b" |آن لاله غریب که بر جان خسته داشت
| style="width:2em;" |
| class="b" |چون گل هزار چاک ز تیغ و [[سنان‌ بن انس نخعی|سنان]] نداشت
|-
| class="b" |سوداگر بلا که به بازار [[کربلا]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |بالای هم نهاد متاع زیان حسین
|-
| class="b" |آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت
| style="width:2em;" |
| class="b" |زیر نگین اوست جهان در جهان حسین
|}
 
===شعر ۲===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شرم از میان بی ادبان بر کنار شد</span>
|-
| class="b" |آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط [[آب]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |محتاج رشحه<ref>رشحه: تراوش</ref> مژه اشکبار شد
|-
| class="b" |آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی
| style="width:2em;" |
| class="b" |راضی به خنجر ستم آبدار شد
|-
| class="b" |آه از دمی که غرق به خون است [[ذوالجناح]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد
|-
| class="b" |از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد
| style="width:2em;" |
| class="b" |ارواح قدسیان به فلک دلفگار<ref>دلفگار:  دل آزرده</ref> شد
|}


==کتابشناسی==
==کتابشناسی==
دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی‏‫، 1362.
 
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=896739&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی]، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی‏‫، ۱۳۶۲.
 
منابع
 
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۵۵-۷۵۷.]
 
== پی نوشت ==
[[رده:شاعران]]
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۱

شفایی اصفهانی (۹۹۶ ه. ق- ۱۰۳۸ ه. ق) از شاعران نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است.

حکیم شفایی اصفهانی
حکیم شفایی اصفهانی.jpg
نام اصلی شرف‌الدین حسن اصفهانی
زمینهٔ کاری شاعر و پزشک
زادروز ۹۹۶ ه.ق
اصفهان
پدر و مادر حکیم ملّای اصفهانی
مرگ ۱۰۳۸ ه.ق
ملیت ایرانی
در زمان حکومت شاه طهماسب و شاه عباس اول
لقب شفایی
سبک نوشتاری قصیده، غزل و مثنوی
کتاب‌ها دیوان

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شرف‌الدین حسن اصفهانی فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، در سال ۹۹۶ ه. ق در اصفهان به دنیا آمد. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش نیز بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌ها مانند قصیده، غزل و مثنوی شعر سروده‌است و آثاری شیوا از خود به جای گذاشته‌است.

حکیم شفایی در سال ۱۰۳۸ ه. ق وفات یافت.[۱]

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا(ع) و فرزندانش سروده‌است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.

نگاه شاعر به حادثه‌ی عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقع‌‌ی جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب ۹ بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

شعر ۱[ویرایش | ویرایش مبدأ]


سرو ز پا افتاده، باغ جنان حسین شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین
پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد از جویبار حسرت آخر زمان حسین
آن لاله غریب که بر جان خسته داشت چون گل هزار چاک ز تیغ و سنان نداشت
سوداگر بلا که به بازار کربلا بالای هم نهاد متاع زیان حسین
آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت زیر نگین اوست جهان در جهان حسین

شعر ۲[ویرایش | ویرایش مبدأ]


آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد شرم از میان بی ادبان بر کنار شد
آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط آب محتاج رشحه[۲] مژه اشکبار شد
آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی راضی به خنجر ستم آبدار شد
آه از دمی که غرق به خون است ذوالجناح تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد
از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد ارواح قدسیان به فلک دلفگار[۳] شد

کتابشناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. لغت نامه دهخدا
  2. رشحه: تراوش
  3. دلفگار: دل آزرده