سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''سفیان بن مصعب عبدی کوفی''' از اصحاب آمام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''سفیان بن مصعب عبدی کوفی''' از اصحاب امام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
| نام                    = سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
| تصویر                  =  
| تصویر                  =  
خط ۶: خط ۶:
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =  
| تاریخ تولد            = 104 ه. ق.
| تاریخ تولد            = ۱۰۴ ه. ق.
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = سال 178 هجری  
| تاریخ مرگ              = سال ۱۷۸ هجری  
| محل مرگ                = کوفه
| محل مرگ                = کوفه
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگی‌نامه==
ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی (ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق (ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام (ع) عرضه می‌کرد.  
ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی(ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق(ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام(ع) عرضه می‌کرد.  


مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی [[حسین|سیّد الشّهداء]] می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام (ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» <ref> روضه کافی؛ حدیث 263.</ref>
مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی [[حسین|سیّد الشّهداء]] می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام(ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» <ref> روضه کافی؛ حدیث ۲۶۳.</ref>


عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. <ref> ادب الطف؛ ج ص 170 و 171. الغدیر؛ ج ص 294- 297.</ref>
عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. <ref> ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۰ و ۱۷۱. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴- ۲۹۷.</ref>


مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی (ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.<ref> الغدیر؛ ج ص 294.</ref>  
مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی(ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.<ref> الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴.</ref>  


شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است» <ref>اختیار معرفة الرجال؛ ج ص 704.</ref> .  
شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است»<ref>اختیار معرفة الرجال؛ ج ۲، ص ۷۰۴.</ref> .  


== نمونه اشعار ==
==نمونه اشعار==
1- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام


2- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام
=== نمونه یک ===
۱- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام


3- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام
۲- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام


4- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام
۳- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام


5- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام
۴- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام


6- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام
۵- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام


7- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام
۶- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام


8- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام
۷- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام


9- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام
۸- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام


10- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام <ref>ادب الطف؛ ج 1، ص 169.</ref>
۹- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام


1- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.
۱۰- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام <ref>ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۶۹.</ref>


2- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.
'''ترجمه:'''


3- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.
۱- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.


4- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.
۲- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.


5- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.
۳- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.


6- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.
۴- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.


7- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.
۵- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.


8- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.
۶- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.


9- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.
۷- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.


10- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد (ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.
۸- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.


۹- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.


۱۰- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد(ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.


1- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب
=== نمونه دو ===
۱- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب


2- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب
۲- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب


3- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب
۳- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب


4- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی
۴- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی


5- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب
۵- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب


6- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب
۶- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب


7- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب
۷- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب


8- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب
۸- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب


9- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب
۹- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب


10- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب  
۱۰- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب  


11- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب
۱۱- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب


12- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب <ref> همان؛ ص 178 و 179.</ref>
۱۲- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب <ref> ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۸ و ۱۷۹.</ref>


1- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا (س) و پدر فرزندان نجیب اویی!
'''ترجمه:'''


2- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.
۱- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا(س) و پدر فرزندان نجیب اویی!


3- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.
۲- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.


4- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.
۳- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.


5- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!
۴- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.


6- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.
۵- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!


7- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد (ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.
۶- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.


8- و جعفر صادق (ع) و فرزندش موسی (ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع)، عابد و کوشا.
۷- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد(ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.


9- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.
۸- و جعفر صادق(ع) و فرزندش موسی(ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا(ع) و امام جواد(ع)، عابد و کوشا.


10- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.
۹- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.


12 و 11- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آنها زد.
۱۰- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.


۱۲ و ۱۱- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آن‌ها زد.


1- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب
=== نمونه سه ===
۱- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب


2- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب
۲- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب


3- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب
۳- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب


4- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب
۴- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب


5- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب <ref> الغدیر؛ ج ص 305.</ref>
۵- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب <ref> الغدیر؛ ج ۲، ص ۳۰۵.</ref>


1- دودمان محمّد نبی (ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.
'''ترجمه:'''


2- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.
۱- دودمان محمّد نبی(ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.


3- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.
۲- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.


4- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.
۳- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.


5- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.
۴- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.


۵- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.


1- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد
=== نمونه چهار ===
۱- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد


2- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد
۲- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد


3- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد
۳- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد


4- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد
۴- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد


5- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی
۵- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی


6- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد <ref>همان؛ ص 317.</ref>
۶- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد <ref>الغدیر، ج۲، ص۱۷۳.</ref>


1- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!
'''ترجمه:'''


2- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.
۱- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!


3- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.
۲- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.


4- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.
۳- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.


5- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.
۴- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.


6- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.
۵- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.
 
۶- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.


==منابع==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده ،ج‌۱،ص:۶۷-۷۰.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمد زاده، ج‌۱، ص:۶۷-۷۰.]


==پی نوشت==
==پی‌نوشت==
<references />
<references />{{شاعران}}
[[رده:افراد]]
[[رده:افراد]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران عرب]]
[[رده:شاعران عرب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۵

سفیان بن مصعب عبدی کوفی از اصحاب امام صادق(ع) و از شاعران شیعی بود.

سفیان بن مصعب عبدی کوفی‌
زادروز ۱۰۴ ه. ق.
مرگ سال ۱۷۸ هجری
کوفه
در زمان حکومت بنی عباس
پیشه شاعر

زندگی‌نامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ابو محمد سفیان بن مصعب به سال ۱۰۴ ه. ق. متولد شد. او با شعر خود به اهل بیت تقرب جست. شعر او متضمن بسیاری از مناقب مشهور امیر مؤمنان علی(ع) و ستایش فراوان ایشان و خاندان پاک اوست. شیوه کارش این بود که از امام صادق(ع) حدیثی را در مناقب عترت طاهره فرامی‌گرفت و آن را به نظم درمی‌آورد و بر امام(ع) عرضه می‌کرد.

مرحوم کلینی نیز به سند خود روایت کرده که هنگامی که عبدی در خانه امام صادق (ع) اشعار خود را در مرثیه‌ی سیّد الشّهداء می‌خواند، آن‌چنان شیونی برپا شد که مردم بر درب خانه‌ی امام جمع شدند و امام(ع) به خاطر جلوگیری از هجوم مأموران عباسی فرمودند: «کودکی از ما بیهوش شده بود و زنان بدان خاطر شیون کردند.» [۱]

عبدی کوفی در سال ۱۷۸ هجری در کوفه از دنیا رفت. [۲]

مرحوم علامه امینی، سفیان بن مصعب را از شعرای غدیر شمرده و قسمتی از ابیات بلند او را در این‌باره و سایر فضایل علی(ع) و خاندان پیامبر(ص) نقل کرده است و نیز راجع‌به صحت مذهب و حسن عقیده‌ی او استدلال و تاکید نموده است.[۳]

شیخ کشی روایت کرده که امام صادق (ع) به سفیان بن مصعب فرمودند: «شعری بسرای که زنان به خواندنش نوحه‌گری کنند.» همچنین از سماعه روایت آورده که امام (ع) فرمودند: «ای شیعیان! شعر عبدی را به فرزندان خود بیاموزید که او بر دین خدا است»[۴] .

نمونه اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نمونه یک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- لقد هدّ رکنی رزء آل محمّدو تلک الرزایا و الخطوب عظام

۲- و ابکت جفونی بالفرات مصارع‌لآل النّبی المصطفی و عظام

۳- عظام باکناف الفرات زکیّةبهنّ علینا حرمة و ذمام

۴- فکم حرّة مسبیة و یتیمةو کم من کریم قد علاه حسام

۵- لآل رسول اللّه صلّت علیهم‌ملائکة بیض الوجوه کرام

۶- افاطم اشجانی بذوک ذو و العلی‌فشبت و إنی صادق لغلام

۷- و أضحیت لا ألتذّ طیب معیشتی‌کأنّ علیّ الطیبات حرام

۸- و لا البارد العذب الفرات اسیغه‌و لا ظلّ یهنینی الغداة طعام

۹- یقولون لی صبرا جمیلا و سلوةو ما لی الی الصبر الجمیل مرام

۱۰- فکیف اصطباری بعد آل محمّدو فی القلب منی لوعة و ضرام [۵]

ترجمه:

۱- مصیبت خاندان پیامبر وجودم را به لرزه درآورد، و این مصیبت‌ها بسیار بزرگ و عظیم است.

۲- چشم‌های من در کنار فرات برای جسم‌های به خون غلتیده گریان شد. برای خاندان بزرگ پیامبر برگزیده.

۳- بزرگانی که بسیار پاک و منزه هستند، در کنار فرات (کشته شدند). که این بزرگان نزد ما دارای حرمت و کرامت هستند.

۴- چه زنان پاک و آزاده‌ای و چه یتیمانی که آواره شدند و چه بزرگوارانی که بر آنها شمشیر فرود آمد.

۵- بر خاندان رسول اللّه (ص) فرشتگانی درود فرستادند. فرشتگانی که خوش‌سیما و بزرگوارند.

۶- ای فاطمه (س)! فرزندان بزرگوار تو مرا متألّم کردند، و آن تألّم در وجود من شعله‌ور گشت و من فرد صادقی هستم.

۷- و روزگار خود را طوری سپری می‌کنم، که زندگی برای من لذّتی نداشته باشد، که گویا چیزهای گوارا و لذیذ بر من حرام است.

۸- و آب شیرین و گوارا مرا سیراب نمی‌کند و هیچ سایه و غذایی برای من گوارا نیست.

۹- به من می‌گویند که صبر جمیل و آسایش پیشه کن در حالی‌که هیچ راهی برای رسیدن به صبر جمیل وجود ندارد.

۱۰- چگونه صبر پیشه کنم بعد از این همه مصیبت که بر آل محمد(ص) وارد شد، در حالی که در دل من درد و رنج می‌باشد.

نمونه دو[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- و زوج بضعته الزّهراء یکنفهادون الوری و أبو أبنائها النجب

۲- من کل مجتهد فی اللّه معتضدباللّه معتقد للّه محتسب

۳- هادین للرشد إن لیل الضلال دجاکانوا لطارقهم أهدی من الشهب

۴- لقّبت بالرفض لما أن منحتهم‌ودّی و أحسن ما أدعی به لقبی

۵- صلاة ذی العرش تتری کل آونةعلی ابن فاطمة الکشّاف للکرب

۶- و أبنیه من هالک بالسمّ محترم‌و من معفّر خدّ فی الثری ترب

۷- و العابد الزاهد السجّاد یتبعه‌و باقر العلم دانی غایة الطلب

۸- و جعفر و ابنه موسی و یتبعه البرّ الرضا و الجواد العابد الدئب

۹- و العسکریین و المهدی قائمهم‌ذو الأمر لابس أثواب الهدی القشب

۱۰- من یملأ الأرض عدلا بعد ما ملئت‌جورا و یقمع أهل الزیغ و الشغب

۱۱- یا صاحب الکوثر الرقراق زاخرةذود النواصب عن سلساله الخصب

۱۲- حتی لقد و سمت کلما جباههم‌خواطری بمضاء الشعر و الخطب [۶]

ترجمه:

۱- علی (ع)! تو همسر پاره‌ی تن پیامبر و تنها نگهبان زهرا(س) و پدر فرزندان نجیب اویی!

۲- فرزندانی که در راه خدا پر جد و جهدند و از او یاری می‌جویند و به وی معتقدند و برای او کار می‌کنند.

۳- و چنان راهنمایانی هستند که اگر شب تاریک گمراهی، سایه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر کوکب و شهابی، رهبری می‌کنند.

۴- از آن روز که مهر خود را به پای آنان ریختم، مرا رافضی خواندند و این لقب بهترین نام من است.

۵- در راه خدای ذو العرش، پیوسته و همیشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد!

۶- آن دو فرزند که یکی به سم کشنده مسموم شد و دیگری با گونه‌ی خاک‌آلود، در خاک آرمید.

۷- و پس از وی، عابد زاهد، امام سجاد(ع) است و آنگاه باقر العلمی که به غایت طلب نزدیک است.

۸- و جعفر صادق(ع) و فرزندش موسی(ع) و پس از آن امام نیکوکاری چون حضرت رضا(ع) و امام جواد(ع)، عابد و کوشا.

۹- و امام عسکری و مهدی که قائم آنان و صاحب امری است که تشریف نظیف و سپید هدایت بر تن دارد.

۱۰- و زمین را پس از آنکه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر می‌کند و گمراهان و بدکاران را برمی‌اندازد.

۱۲ و ۱۱- ای علی! من در راه عشق تو، گروهی از دشمنان بی‌باکت را با بیرون ریختن اندیشه و گفتار تدریجی خویش، کوبیدم تا اندیشه‌های من با شمشیر برّان شعر و سخن، داغ ننگ بر جبین آن‌ها زد.

نمونه سه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- آل النّبیّ محمّدأهل الفضایل و المناقب

۲- ألمرشدون من العمی‌و المنقذون من اللوازب

۳- ألصّادقون النّاطقون‌السّابقون إلی الرغائب

۴- فولاهم فرض من الرّحمن فی القرآن واجب

۵- و هم الصراط فمستقیم‌فوقه ناج و ناکب [۷]

ترجمه:

۱- دودمان محمّد نبی(ص)، اهل فضیلت و منقبت هستند.

۲- اینان روشنی‌بخش کوردلان و دستگیر درماندگانند.

۳- آنان راستگویان پیشگام در کارهای پسندیده می‌باشند.

۴- و ولای آنان از جانب خدای رحمان، در قرآن فرض و واجب گردیده است.

۵- ایشان صراط مستقیمند که گروهی از مردم در این راه رستگار و عده‌ای از راه آنان منحرف می‌شوند.

نمونه چهار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

۱- یا سادتی یا بنی علیّ‌یا آل طه و آل صاد

۲- من ذا یوازیکم و أنتم‌خلایف اللّه فی البلاد

۳- انتم نجوم الهدی اللواتی‌یهدی بها اللّه کلّ هاد

۴- لو لا هداکم إذا ضللناو التبس الغیّ بالرّشاد

۵- لا زلت فی حبّکم اوالی‌عمری و فی بغضکم اعادی

۶- و ما تزوّدت غیر حبّی‌إیّاکم و هو خیر زاد [۸]

ترجمه:

۱- ای سروران من و ای فرزندان علی! ای آل طه و ای خاندان رسول خدا (ص)!

۲- کیست که با شما برابری کند؟ چه شما بندگان خدا در روی زمین هستید.

۳- شمایید آن ستارگان هدایتی که خداوند رهسپاران این راه را به شما رهبری می‌کند.

۴- اگر رهبری شما نبود، ما به ضلالت می‌افتادیم و گمراهی با هدایت مشتبه می‌شد.

۵- توشه‌ای جز مهر شما ندارم و آن بهترین زاد و ذخیره و پشتوانه‌ی من در پهنه‌ی حشر است.

۶- دوستی شما و بیزاری از بدگویانتان، اعتقاد من است.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی‌نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. روضه کافی؛ حدیث ۲۶۳.
  2. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۰ و ۱۷۱. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴- ۲۹۷.
  3. الغدیر؛ ج ۲، ص ۲۹۴.
  4. اختیار معرفة الرجال؛ ج ۲، ص ۷۰۴.
  5. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۶۹.
  6. ادب الطف؛ ج ۱، ص ۱۷۸ و ۱۷۹.
  7. الغدیر؛ ج ۲، ص ۳۰۵.
  8. الغدیر، ج۲، ص۱۷۳.