حکیم شفایی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۸۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''شفایی اصفهانی''' (۹۹۶ ه. ق- ۱۰۳۸ ه. ق) از شاعران نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = حکیم شفایی اصفهانی
| نام                    = حکیم شفایی اصفهانی
| تصویر                  =  
| تصویر                  =حکیم شفایی اصفهانی.jpg
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              = شرف الدین حسن اصفهانی  
| نام اصلی              = شرف‌الدین حسن اصفهانی  
| زمینه فعالیت          = شاعر و پزشک
| زمینه فعالیت          = شاعر و پزشک
| ملیت                  = ایرانی
| ملیت                  = ایرانی
| تاریخ تولد            = 996 ه.ق
| تاریخ تولد            = ۹۹۶ ه.ق
| محل تولد                = اصفهان
| محل تولد                = اصفهان
| والدین                = حکیم ملّای اصفهانی
| والدین                = حکیم ملّای اصفهانی
| تاریخ مرگ              = 1038 ه.ق  
| تاریخ مرگ              = ۱۰۳۸ ه.ق  
| محل مرگ                =
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| علت مرگ                =
خط ۲۲: خط ۲۳:
| پیشه                  =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =  
| سال‌های نویسندگی        =  
|سبک نوشتاری            = قصیده و غزل و مثنوی  
|سبک نوشتاری            = قصیده، غزل و مثنوی  
|کتاب‌ها                =
|کتاب‌ها                =دیوان
|مقاله‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|نمایشنامه‌ها            =
خط ۴۵: خط ۴۶:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
==زندگینامه==
شرف‌الدین حسن اصفهانی فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، در سال ۹۹۶ ه. ق در اصفهان به دنیا آمد. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش نیز بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم «شاه عباس اول» شد. در انواع قالب‌ها مانند قصیده، غزل و مثنوی شعر سروده‌است و آثاری شیوا از خود به جای گذاشته‌است.


حکیم شفایی در سال ۱۰۳۸ ه. ق وفات یافت.<ref>لغت نامه دهخدا</ref>


==آثار==
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای [[سیدالشهدا (ع)|حضرت سیدالشهدا(ع)]] و فرزندانش سروده‌است. مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.


نگاه شاعر به حادثه‌ی [[عاشورا]] احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقع‌‌ی جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب ۹ بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.


==اشعار==


===شعر  ۱===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> سرو ز پا افتاده، باغ جنان [[حسین]]</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاخ گل شکفته ز باد خزان حسین</span>
|-
| class="b" |پژمرده گلبنی که لب غنچه تر نکرد
| style="width:2em;" |
| class="b" |از جویبار حسرت آخر زمان حسین
|-
| class="b" |آن لاله غریب که بر جان خسته داشت
| style="width:2em;" |
| class="b" |چون گل هزار چاک ز تیغ و [[سنان‌ بن انس نخعی|سنان]] نداشت
|-
| class="b" |سوداگر بلا که به بازار [[کربلا]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |بالای هم نهاد متاع زیان حسین
|-
| class="b" |آن مالک بهشت که اقطاع مرحمت
| style="width:2em;" |
| class="b" |زیر نگین اوست جهان در جهان حسین
|}


===شعر ۲===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> آه از دمی که فتنه حرب آشکار شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شرم از میان بی ادبان بر کنار شد</span>
|-
| class="b" |آه از دمی که شاه شهیدان ز قحط [[آب]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |محتاج رشحه<ref>رشحه: تراوش</ref> مژه اشکبار شد
|-
| class="b" |آه از دمی که حلق شهیدان ز تشنگی
| style="width:2em;" |
| class="b" |راضی به خنجر ستم آبدار شد
|-
| class="b" |آه از دمی که غرق به خون است [[ذوالجناح]]
| style="width:2em;" |
| class="b" |تنها به سوی خیمه آن شهسوار شد
|-
| class="b" |از ضربتی که خصم بر او بی دریغ زد
| style="width:2em;" |
| class="b" |ارواح قدسیان به فلک دلفگار<ref>دلفگار:  دل آزرده</ref> شد
|}


==کتابشناسی==


*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=896739&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی]، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی‏‫، ۱۳۶۲.


منابع


*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۵۵-۷۵۷.]


 
== پی نوشت ==
 
[[رده:شاعران]]
 
[[رده:ادبیات]]
 
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
 
[[رده:شاعران متأخر]]
 
<references />{{شاعران}}
شرف الدین، حسن فرزند حکیم ملّای اصفهانی مشهور به حکیم شفایی، از گویندگان نامدار اصفهان در قرن یازدهم هجری است. وی افزون بر شاعری، پزشک حاذق عصر خویش بود و به همین دلیل طبیب خاص و ندیم شاه عباس اول شد. در انواع قالب‌های شعری مانند قصیده و غزل و مثنوی طبع آزمایی کرده و آثاری شیوا از خود به جا گذاشته است. حکیم شفایی در سال 1038 ه.ق وفات یافت.
حکیم شفایی چندین مرثیه در قالب قصیده و ترکیب بند در مدح و رثای حضرت سیدالشهدا و فرزندانش سروده است.
مضمون سازی، باریک اندیشی، نکته پردازی و به کار بردن صنایع و محسنات شعری نظیر ارسال المثل، تلمیح، استعاره و آوردن الفاظ عامیانه و ترکیبات غریب و تشبیهات دور از ذهن را می‌توان از ویژگی‌های سبکی وی دانست.
نگاه شاعر به حادثۀ عاشورا احساسی و ماتمی است. در آن از واژه‌هایی که مبین احساسات و عواطف درونی شاعر بر این واقعۀ جانگذار باشد، مدد جسته است. وی در ترکیب نه بندی خویش در دو بند با تکرار واژگانی چون «آه» و «این ماتم کیست» بار عاطفی شعر را دو چندان کرده و مخاطب را دچار تأثر درونی می‌گرداند.
 
==کتابشناسی==
دیوان شرف الدین حسن حکیم شفایی اصفهانی، تصحیح و مقدمه و تعلیقات به کوشش لطفعلی بنان. تبریز: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی‏‫، 1362.‬
۸۹۴

ویرایش