در حال ویرایش وحشی بافقی‌

'''کمال الدین وحشی بافقی کرمانی''' شاعر بزرگ و نامدار قرن دهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = وحشی بافقی
| تصویر                  = وحشی بافقی.jpg
| توضیح تصویر            = 
| نام اصلی               = کمال الدین وحشی بافقی کرمانی
| زمینه فعالیت           = 
| ملیت                   = 
| تاریخ تولد             = سال ۹۳۹ ه. ق.
| محل تولد                = بافق کرمان
| والدین                 =  
| تاریخ مرگ              = سال ۹۹۱ ه. ق.
| محل مرگ                 = یزد
| علت مرگ                 = 
| محل زندگی               =
| مختصات محل زندگی         = 
| مدفن                   =سربرج یزد
|مذهب                   = 
|در زمان حکومت           =
|اتفاقات مهم             =
| نام دیگر               =
|لقب                     = 
|بنیانگذار               =
| پیشه                   =
| سال‌های نویسندگی        = 
|سبک نوشتاری             =
|کتاب‌ها                 =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار             =
|تخلص                    = 
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی             =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  = 
|دانشگاه                = 
|حوزه                   =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت               =
| تأثیرگذاشته بر         =
| تأثیرپذیرفته از         = 
| وب‌گاه                  = 
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}

==زندگینامه==
وحشی بافقی در اواخر عهد شاه اسماعیل اول صفوی به سال ۹۳۹ ه ق. در بافق کرمان ولادت یافت. وی در آغاز جوانی زادگاه خود را ترک کرد و مدتی در یزد و سپس در کاشان اقامت گزید. پس از آن به یزد بازگشت و تا آخر عمر در آنجا زندگی کرد و سرانجام در سال ۹۹۱ ه ق. در گذشت. او را در محله‌ی «سربرج یزد» در برابر میرزا شاهزاده فاضل، برادر امام هشتم (ع) به خاک سپردند.

==آثار==
وحشی بافقی قصایدی در مدح «شاه طهماسب» و اعیان دربار او دارد، ولی قصاید و ترکیب بندهایش بیشتر در مدح «غیاث الدین محمد میر میران»، حاکم یزد است.

وی مرتبه‌ای بلند در سخنوری و نوپردازی دارد و بیان عاشقانه و پرسوز و گدازش شهرت به‌سزایی یافته. او در انواع شعر فارسی طبع آزمایی کرده و از همه آنها کم و بیش موفق بیرون آمده است. اگر این نکته را در نظر بگیریم که شعر پارسی در قرن دهم، توانایی و شکوه قرون هفتم و هشتم و نهم را نداشت و اشعار پیچیده و دور از فهم جای غزل‌های شیوای سعدی و حافظ را گرفته بودند، تلاش‌های وحشی در جهت ساده‌گویی، ارزش و اعتبار بیشتری می‌یابد. او در زندگی از شهرت فراوانی برخوردار بود و اشعارش را پارسی زبانان پیوسته می‌خواندند و نقل می‌کردند. وی تا جایی که در توان داشت از به کار گرفتن واژه‌ها و ترکیبات عربی پرهیز کرده و ساده سخن گفته است در سرودن مثنوی، پیرو استاد سخن نظامی گنجوی بود و در عین حال از نوپردازی نیز در کارش نشان‌ها می‌توان یافت.

دیوان وحشی بالغ بر نه هزار بیت از قصیده، غزل، ترجیع‌بند، رباعی و مثنوی است. دیوان او مشتمل بر انواع قالب‌های مختلف شعری است که در آن میان، مثنوی فرهاد و شیرین و پاره‌ای از ترکیب بندها و غزلهای او از زیبایی بسیار برخوردار است. وحشی قصایدی نیز دارد که در مدح بزرگان دین سروده و مناقب و مدایح آنها را با زبان شعر بیان کرده است.

<br />

==اشعار==
ترکیب بندهای وحشی نیز از شهرت بالایی برخوردار است که اینک ترکیب‌بندی را که در مصایب حضرت [[سید الشهدا (ع)|سید الشهداء]] سروده است می‌آوریم: <ref> دیوان وحشی بافقی؛ ص ۵.</ref>

===شعر ۱===

{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که حادثه کوس بلا زده است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کوس بلا به معرکه‌ی [[کربلا]] زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که دست ستم، تیشه‌ی جفا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر پای گلبن چمن مصطفا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که بسته تتق آه اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چتر سیاه بر سر آل عبا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که خشک شد از تاب تشنگی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن چشمه‌ای که خنده بر آب بقا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روزی است این که کشته‌ی بیداد کربلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زانوی داد در حرم کبریا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز آن عزاست که چرخ کبودپوش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر نیل جامه خاصه پی این عزا زده است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امروز ماتمی است که زهرا گشاده‌موی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر سر زده ز حسرت و وا حسرتا زده است  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یعنی [[محرم]] آمد و روز ندامت است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روز ندامت چه، که روز قیامت است  </span>
|}
<br />

===شعر ۲===
{{شعر}}

{{ب| روح القدس که پیش لسان فرشته‌هاست‌|از پیروان مرثیه خوانان کربلاست }}

{{ب| این ماتم بزرگ نگنجد در این جهان‌|آری در آن جهان دگر نیز این عزاست }}

{{ب| کرده سیاه حلّه‌ی نور، این عزای کیست‌|خیر النسا که مردمک چشم مصطفاست؟ }}

{{ب| بنگر به نور چشم پیمبر چه می‌کنند|این چشم کوفیان چه بلا چشم بی‌حیاست }}

{{ب| یاقوت تشنگی شکند، از چه گشت خشک‌|آن لب که یک ترشح از او چشمه‌ی بقاست }}

{{ب| بلبل اگر ز واقعه‌ی کربلا نگفت‌|گل را چه واقع است که پیراهنش قباست }}

{{ب| از پا فتاده است درخت سعادتی‌|کز بوستان دهر چو او گلبنی نخاست }}

{{ب| شاخ گلی شکست ز بستان مصطفا|کز رنگ و بو فتاد گلستان مصطفا  }}
{{پایان شعر}}

===شعر ۳===
{{شعر}}
{{ب| ای کوفیان چه شد سخن بیعت حسین‌|و آن نامه‌ها و آرزوی خدمت حسین؟ }}

{{ب| ای قوم بی‌حیا چه شد آن شوق و اشتیاق‌|آن جدّ و جهد در طلب حضرت حسین؟ }}

{{ب| از نامه‌های شوم شما، مسلم عقیل‌|با خویش کرد خوش الم فرقت حسین }}

{{ب| با خود هزار گونه مشقّت قرارداد|اوّل یکی جدا شدن از صحبت حسین }}

{{ب| او را به دست اهل مشقت گذاشتید|کو حرمت پیمبر و کو حرمت حسین؟ }}

{{ب| ای وای بر شما و به محرومی شما|افتد چو کار با نظر رحمت حسین }}

{{ب| دیوان حشر چون شود و آورد بتول‌|پر خون به پای عرش خدا کسوت حسین }}

{{ب| حالی شود که پرده ز قهر خدا فتد|وز بیم لرزه بر بدن انبیا فتد  }}
{{پایان شعر}}

===شعر ۴===
{{شعر}}
{{ب| یا حضرت رسول حسین تو مضطر است‌|وی یک تن است و روی زمین پر ز لشکر است }}

{{ب| یا حضرت رسول ببین بر حسین خویش‌|کز هرطرف که می‌نگرد تیغ و خنجر است }}

{{ب| یا حضرت رسول، میان مخالفان‌|بر خاک و خون فتاده ز پشت تکاور است }}

{{ب| یا مرتضی، حسین تو از ضرب دشمنان‌|بنگر که چون حسین توبی یارو یاور است }}

{{ب| هیهات تو کجایی و کو ذو الفقار تو|امروز دست و ضربت تو سخت در خور است }}

{{ب| یا حضرت حسن ز جفای ستمگران‌|جان بر لب برادر با جان برابر است }}

{{ب| ای فاطمه یتیم تو خفته است و بر سرش‌|نی مادر است و نی پدر و نی برادر است }}

{{ب| زین العباد ماند و کسش هم نفس نماند|در خیمه غیر پردگیان هیچ کس نماند  }}
{{پایان شعر}}

===شعر ۵===
<br />


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> یاری نماند و کار از این و از آن گذشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آه مخدرات حرم ز آسمان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> واحسرتای تعزیه‌داران اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نی از مکان گذشت که از لا مکان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دست ستم قوی شد و بازوی کین گشاد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تیغ آن چنان براند که از استخوان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یا شاه انس و جان تویی آن که از برای تو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از صد هزار جان و جهان می‌توان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ای من شهید رشک کسی که از وفای تو</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بنهاد پای بر سر جان وز جان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جانها فدای حُر شهید و عقیده‌اش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که آزاده‌وار از سر جان در جهان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن را که رفت و سر به ره ذو الجناح باخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">این پای مزد بس که به سوی جنان گذشت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> وحشی کسی چه دغدغه دارد ز حشر و نشر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که‌اش روز نشر با شهدا می‌کنند حشر <ref>همان؛ ص ۲۱۲ و ۲۱۳.</ref> </span>
|}
<br />
==منابع==

*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۸۰۱-۸۰۳.]

==پی نوشت==
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />{{شاعران}}