در حال ویرایش شاه نعمت اللّه ولی‌ (بخش)

==زندگینامه==
شاه نعمت‌الله ولی چراغ تصوف اسلامی را در عصر خویش فروغ تازه‌ای بخشید. او در روز دوشنبه ۱۴ ربیع‌الاول سال ۷۳۱ ه. ق در شهر حلب متولد شد. پدرش میرعبداللّه از بزرگان قوم عرب و مرشدان وقت و مادرش از خوانین شبانکاره فارس بود. خود می‌نویسد: «نسبت من با نوزده واسطه به حضرت رسول(ص) می‌رسد.»

وی از محضر اساتیدی چند بهره‌مند شد و علوم صوری را فرا گرفت. اما تحصیل علوم صوری آتش عطش او را برای حقیقت خاموش نساخت. سرانجام دفتر قیل‌وقال را بست و در طلب مرشدی کامل به جد و جهد پرداخت و سفرها آغاز کرد. هرجا از شیخی نشانی می‌یافت، به سوی او می‌شتافت. او چندین مرشد را خدمت کرد. تا سرانجام جناب شیخ عبداللّه یافعی را در مسجدی در مکّه معظمه زیارت کرد و دست ارادت به دامان او دراز نمود. او را سلطان اولیای جهان می‌خواندند. شیخ عبداللّه یافعی در سلسله‌ای که به آن تعلق داشت به معروف کرخی می‌رسید که به سلسله‌ی معروفیه مشهورند. این سلسله که اکثر سلسله‌های صوفیه از آن منشعب شده‌بود ام‌السلاسل نامیده می‌شد و پس از جناب شاه، این سلسله به نام نعمت‌اللهی معروف گردید و تاکنون هم به همین نام مشهور می‌باشد. شاه نعمت‌اللّه هفت سال مرشد خود، شیخ عبد اللّه را خدمت کرد و از محضرش کسب فیض نمود و خود از شاگردی به استادی و از مریدی به مرادی رسید. پس از ترخیص از محضر جناب شیخ، دومین دوره از سفرهای طولانی او به ممالک مختلف آغاز گردید. لیکن این بار به عنوان مرشد کامل و قطب وقت، تا هرکجا تشنه لبی می‌یافت او را سیراب می‌ساخت. در هرات با نوه‌ی جناب میرحسینی هروی پرسنده «سؤالات گلشن راز»<ref>این سئوالات در زمینه موضوعات گوناگون عرفانی فلسفی است که توسط شیخ محمود شبستری در قالب کتاب «گلشن راز» پاسخ داده شده است. طالبین به کتاب مذکور مراجعه نمایند.</ref> ازدواج کرد و ثمره‌ی این ازدواج فرزند صوری و معنوی او برهان‌الدّین خلیل‌اللّه (متولد ۷۷۵ ه. ق) بود که پس از پدر به مقام قطبیت سلسله‌ی نعمت‌اللهی رسید.

پس از مدتی به کرمان و ماهان سفر کرد و مدت ۲۵ سال پایان عمر خویش را در آنجا گذراند.

شاه نعمت‌اللّه در زمینه‌ی تصوف اقداماتی نمود که باعث شد وضع صوفیه رونق تازه‌ای به خود بگیرد. هم چنین او علاوه بر ارشاد مریدان اوقاتی را صرف فلاحت می‌کرد و این عمل را سرمشق مریدان خود قرار داد و آنان وارد فعالیت اجتماعی شدند و از بیکاری و تنبلی کناره گرفتند و با فعالیت اجتماعی، معاشرت و مجالست با خلق خدا و خدمت به آنها انبساط خاطر و طرب یافتند.

اساسی‌ترین اقدام شاه نعمت‌اللّه این بود که تصوف را امری انحصاری به شمار نمی‌آورد و در به روی مشتاقان گشود و هر که را طالب مکتب توحید دید، الفبای محبت به او آموخت.

شاه نعمت‌اللّه در زمانی می‌زیست که بازار شعر و شاعری در ایران کاملا رواج داشت. او پس از شصت سالگی یعنی در اواخر حکومت امیر تیمور و اوایل حکومت پسرش شاهرخ شروع به سرودن اشعار خویش کرد. گورکانیان عموما برای شعر و اصحاب قلم و هنرمندان احترام به سزایی قائل بودند و حتی در حلقه‌ی ارادت آنان در می‌آمدند.

شاه نعمت‌اللّه از شعرای طراز اول و مشهور عصر خویش به شمار می‌آمد. اما شهرت او بواسطه‌ی اشعارش نیست بلکه او عارفی است که بیان حقیقت می‌کند و آن را به لباس شعر در می‌آورد. اشعار او همه دارای مضامین عرفانی است. دیوانش شامل ۱۵۵۰ غزل، ۳۹ قصیده، ۷۱ مثنوی و ۲۹۴ رباعی است. شاه نعمت‌اللّه آنچه را در دیوان اشعار خود به نظم درآورد در طی رسالات خویش به نثر بیان داشته‌است. <ref>کلیات اشعار شاه نعمت اللّه ولی؛ مقدمه با تلخیص، ص ۳ و ۲۱.</ref>

ایشان قریب صد سال زندگی کرد و سرانجام در روز پنجشنبه ۲۳ رجب سال ۸۳۲ ه. ق و به قولی ۸۳۴ ه. ق در کرمان از دنیا رفت و جنازه‌اش را تا ماهان بر دوش گرفتند و در آنجا به خاک سپردند.