ابوبکر بن حسن
عبدالله بن حسن مکنی به ابوبکر، [۱] فرزند امام حسن (ع) است. مادرش کنیزی از ناحیه روم [۲] به نام بقیله [۳] یا رمله [۴] است که مادر عبدالله و قاسم نیز میباشد. [۵] اگر چه بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی نام مادرش معروف نبوده است. [۶] ابوبکر جوانی خوش صورت بود که گفته‌اند چهره‌اش چون پاره‌ماه بوده است. [۷] وی همچنین در صحنه مبارزه و کارزار بسیار شجاع، مبارز، رشید و صبور بود.
ابوبکر از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا همراه عمویش امام حسین (ع) بوده است.
ابوبکر با سکینه دختر عمویش ازدواج کرد و از او کامروا شد اگر چه برخی گفته‌اند قبل از اینکه زفاف صورت گیرد، عبدالله کشته شد. بنابراین ابوبکر در واقعه کربلا تازه‌داماد بوده است.
ابوبکر، بعد از عون بن عبدالله بن جعفر و یا بعد از برادرش قاسم، با اذن امام به میدان شتافت. او در حالی که شمشیری برنده‌ای در دست داشت، چنین رجز می‌خواند:
ان تنکرونی فانا بن حیدره | ||
علی الاعادی مثل ریح صرصره | ||
ضرغام اجام و لیت فسوره | ||
اکیلکم بالسیف کیل الشندره |
اگر مرا نمیشناسید و به انکار میایستید، من فرزند شیر شکارگر بیشهها، حیدرم. بر دشمنان چونان تندباد مرگبار فرو میآیم و با شمشیری که سنگین و پیمانه مرگ است، جرعههای مرگتان مینوشانم.
الیکم من بنی المختار ضرباً | ||
یبید معاشر الکفار جمعاً | ||
یشیبُ لهو له رأس الرضیع | ||
بکل مهند عضب قطیع |
بر شما از فرزندان پیامبر اکرم (ص) ضربتی برسد که از هراس آن ضربت، موی سر شیرخوار سفید میشود.
گروه کفار را دستهجمعی با شمشیر هندی بران و قطعکننده، نابود میکند
او پس از نبردی دلاورانه و شجاعانه توسط عبدالله بن عقبه غنوی هدف تیر قرار گرفته و به شهادت رسید. شیخ مفید و ابوالفرج اصفهانی این روایت را به نقل از امام سجاد آوردهاند. امام محمد باقر (ع) او را عقبه غنوی نامیده است. ابناثیر نوشته است که قاتل وی حرملة بن کاهل بود و با تیر سمی او را به شهادت رساند. قول صحیح نظر شیخ مفید است.
برخی از این منابع در اثبات روایت خود نوشتهاند که منظور سلیمان بن قته در شعر زیر، ابوبکر بن حسن است که توسط عبدالله بن عقبه غنوی کشته شد:
و عند غَنَِی قطرةٌ مِن دِمائِنا | ||
وَ فی اَسَدٍ اُخری تُعَدُّ وَ تُذکَرُ |
در طایفه غنی (که عقبه غنوی از آنهاست) قطره‌ای از خون ما است و همچنین در اسد قطره دیگری از خون ماست که فراموش نخواهد شد.
در زیارت ناحیه مقدسه به وی سلام داده شده است: ”السَّلامُ عَلَی اَبیبَکرِ بنِ الحَسَنِ بنِ عَلِی الزَّکِی الوَلِی المَرمِی بِالسَّهمِ الرَّدِی لَعَنَ اللهُ قاتِلَهُ عَبدَاللهِ بنِ عَقبَةِ الغَنَوِی“. سلام بر ابوبکر پسر امام حسن (ع) که یاری کننده پاک بود. تیرخورده‌ای که با تیر کشنده به شهادت رسید. خداوند قاتل او عبدالله بن عقبه غنوی را لعنت کند.
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 435-436.