خاکى شیرازى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
نامش محمد ابراهیم قاری و به روایتى متخلص به «خاکى»، مردی با صلاح و تقوی و یکی از دراویش و شعر بود. او از علم قرائت و جفر و غیره اطّلاع داشته است و مراثی بسیاری گفته است. شعر ملا ابراهیم طبع و قدر منظوم کردن داشته و به واسطه قدس و زهد، غیر از مراثى تلاشی برای سرودن در سبک‌های دیگر نداشته است....» <ref>''حدیقة | نامش محمد ابراهیم قاری و به روایتى متخلص به «خاکى»، مردی با صلاح و تقوی و یکی از دراویش و شعر بود. او از علم قرائت و جفر و غیره اطّلاع داشته است و مراثی بسیاری گفته است. شعر ملا ابراهیم طبع و قدر منظوم کردن داشته و به واسطه قدس و زهد، غیر از مراثى تلاشی برای سرودن در سبک‌های دیگر نداشته است....» <ref>''حدیقة الشعراء، ج 1،ص 522 و 523.''</ref> خاکی به سال 1286 ه. ق. رحلت کرده و جنازه‌اش را در وادی السّلام نجف اشرف مدفون است. [شاعر دیگرى با همین عنوان (خاکى شیرازى) در شیراز مى‌زیسته که نامش میرزا محمد امین بوده و به سال 1250 ه.ق در تهران درگذشته است. <ref>''تذکره مرآت الفصاحة، ص 180.''</ref>] | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
{{ب|شنیده‌اید که کردند تیربارانش |ندیده‌اید به یاران و عترتش چه رسید}} | {{ب|شنیده‌اید که کردند تیربارانش |ندیده‌اید به یاران و عترتش چه رسید}} | ||
{{ب|شنیده‌اید که از خون سر نمود وضو |ندیده‌اید که چون در سجود سر بخشید! <ref>'' | {{ب|شنیده‌اید که از خون سر نمود وضو |ندیده‌اید که چون در سجود سر بخشید! <ref>''همان، ص 178.''</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
{{ب|شیرخدا به راحت <ref>''خاکى شیرازى از کجا دریافته است که امیر مومنان على (ع) در جریان مصائب و شهادت حضرت سید الشهداء (ع) در امن و راحت و آسایش بوده است؟!این شیوه سخن گفتن دور از ادب و خلاف واقع است. او مى‌توانست بگوید: شیر خدا نبود که آلود گرگ چرخ دندان به خون یوسف کنعان کربلا شاعران آیینى ما باید بایدها و نبایدهاى شعر آیینى را دقیقا مراعات کنند و از این‌گونه سخن گفتن بپرهیزند. [البته شاید منظور شاعر از «راحت»، همان غنودن به خواب مرگ و شهادت باشد.]''</ref> و آلوده گرگ چرخ| دندان به خون یوسف کنعان کربلا}} | {{ب|شیرخدا به راحت <ref>''خاکى شیرازى از کجا دریافته است که امیر مومنان على (ع) در جریان مصائب و شهادت حضرت سید الشهداء (ع) در امن و راحت و آسایش بوده است؟! این شیوه سخن گفتن دور از ادب و خلاف واقع است. او مى‌توانست بگوید: شیر خدا نبود که آلود گرگ چرخ دندان به خون یوسف کنعان کربلا شاعران آیینى ما باید بایدها و نبایدهاى شعر آیینى را دقیقا مراعات کنند و از این‌گونه سخن گفتن بپرهیزند. [البته شاید منظور شاعر از «راحت»، همان غنودن به خواب مرگ و شهادت باشد.]''</ref> و آلوده گرگ چرخ| دندان به خون یوسف کنعان کربلا}} | ||
{{پایان شعر}}{{شعر}} | {{پایان شعر}}{{شعر}} | ||
{{ب|مسجد به دیر و سَبحه به زنّار شد بدل | چون شد فسرده شمع شبستان کربلا }} | {{ب|مسجد به دیر و سَبحه به زنّار شد بدل | چون شد فسرده شمع شبستان کربلا }} | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
{{ب|اى زادۀ زیاد، کجا مى‌رود زِ یاد | ظلمى که از تو رفت به سلطان کربلا}} | {{ب|اى زادۀ زیاد، کجا مى‌رود زِ یاد | ظلمى که از تو رفت به سلطان کربلا}} | ||
{{ب|تا روز حشر لعنت حق بر یزید باد | «هل من مَزید» نار بر او مزید باد! <ref>''تذکره مرآة | {{ب|تا روز حشر لعنت حق بر یزید باد | «هل من مَزید» نار بر او مزید باد! <ref>''تذکره مرآة الفصاحه، ص 179.''</ref>}} | ||
{{پایان شعر}}*** | {{پایان شعر}}*** | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
{{ب|مظلوم کربلا! سر و جانم فداى تو | نبود به جان تو به سرم جز هواى تو}} | {{ب|مظلوم کربلا! سر و جانم فداى تو | نبود به جان تو به سرم جز هواى تو}} | ||
{{ب|هر صبح و شام و روز و شب و سال و ماه عمر | چون | {{ب|هر صبح و شام و روز و شب و سال و ماه عمر | چون نی نوا کنم ز غم نینواى تو <ref>''حدیقة الشعراء، ج 1،ص 523.''</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
{{ب|محبوب قلوب عالمین است حسین | زینت ده بزم شور و شین است حسین}} | {{ب|محبوب قلوب عالمین است حسین | زینت ده بزم شور و شین است حسین}} | ||
{{ب|امروز اگر نجات فردا طلبى | مى‌دان به یقین همه حسین است حسین <ref>''همان | {{ب|امروز اگر نجات فردا طلبى | مى‌دان به یقین همه حسین است حسین <ref>''همان''</ref> }} | ||
{{ب|به کربلا ز نجف یا على!تعال تعال <ref>''در متن آمده:ز کربلا به نجف....''</ref>| ببین به حال حسین و بر او بنال بنال}} | {{ب|به کربلا ز نجف یا على! تعال تعال <ref>''در متن آمده: ز کربلا به نجف....''</ref>| ببین به حال حسین و بر او بنال بنال}} | ||
{{ب|مه محرمش از تشنگى چو ماه صیام | بر او قتال حلال و حرام آب زلال!}} | {{ب|مه محرمش از تشنگى چو ماه صیام | بر او قتال حلال و حرام آب زلال!}} | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
{{ب|هزار و نهصد و پنجاه زخم بر بدنش |نه سر عمامه نه تن سر ز ظلم اهل ضلال...}} | {{ب|هزار و نهصد و پنجاه زخم بر بدنش |نه سر عمامه نه تن سر ز ظلم اهل ضلال...}} | ||
{{ب|به پیشگاه خسان صف‌زنان نگر ز جفا| سر برهنه و روى گشاده عترت و آل <ref>''در حاشیه | {{ب|به پیشگاه خسان صف‌زنان نگر ز جفا| سر برهنه و روى گشاده عترت و آل <ref>''در حاشیه نسخه، مولف با خط ریز و رنگ پریده نوشته: «باقى این مرثیه را حاجى ملا اسماعیل بلبل دارد، باید ان شاء اللّه گرفته شود.»(ر.ک: حدیقة الشعراء، ج 1،ص 523.)''</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||