آذری طوسی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''نور الدّین حمزة بن علی ملک طوسی بیهقی اسفراینی''' از پیشوایان متصوفه شیعی مذهب و از دانشمندان و ادیبان و شاعران بنام قرن نهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''آذری طوسی''' از پیشوایان متصوفه شیعی مذهب و از دانشمندان و ادیبان و شاعران بنام قرن نهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = آذری طوسی
| نام                    = آذری طوسی
| تصویر                  = آذری طوسی.jpg
| تصویر                  = آذری طوسی.jpg
خط ۹: خط ۹:
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = سال 866 هجری قمری
| تاریخ مرگ              = سال ۸۶۶ ه. ق
| محل مرگ                = اسفراین
| محل مرگ                = اسفراین
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۲۴: خط ۲۴:
| سال‌های نویسندگی        =  
| سال‌های نویسندگی        =  
|سبک نوشتاری            =
|سبک نوشتاری            =
|کتاب‌ها                =
|کتاب‌ها                =«سعی الصفا»، «طغرای همایون»، «جواهر الاسرار»، «بهمن‌نامه»، «غرائب‌الدنیا و عجایب‌الاعلا» و «دیوان اشعار»
|مقاله‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|نمایشنامه‌ها            =
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگینامه==
نسب نور الدّین حمزة بن علی ملک طوسی بیهقی اسفراینی به «احمد بن محمّد زمجی هاشمی مروزی» می‌رسد. وجه تسمیه‌ی وی بنا به قول خود او به جهت تولد او در ماه آذر به نام «آذری» است.
نورالدّین حمزه بن علی ملک طوسی بیهقی اسفراینی معروف به آذری طوسی که نسبش به«احمد بن محمّد زمجی هاشمی مروزی» می‌رسد، به جهت تولدش در ماه آذر به نام «آذری» معروف شد اما در مورد تاریخ دقیق آن اطلاعاتی در دست نیست.


نخست مدح شاهرخ شاه را می‌کرد، ولی پس از چندی به درک محضر شیخ محی الدّین طوسی غزالی نایل شد و از او اخذ طریقت و حدیث کرد و تغییر حالی یافت و در سلک درویشی درآمد و همراه او سفری به حج رفت و کتاب سعی الصفا را در حرم نوشت پس از درگذشت شیخ در حلب، دست ارادت به [[شاه نعمت اللّه ولی‌|شاه نعمت اللّه ولی]] داد و پس از سفر مجدّد حج به هندوستان رفت و از دهلی به دکن و به درگاه احمد شاه بهمنی که از دوستداران صوفیه بود، درآمد و به دستور او سرودن منظومه‌ی «بهمن نامه» را آغاز کرد و از او صله یافت. وی پس از سفر هند سی سال در اسفراین به فراغ خاطر زندگی کرد و به تدریج هرچه از بهمن‌نامه به نظم می‌آورد به دار الملک دکن می‌فرستاد.
وی نخست مدح شاهرخ شاه را می‌کرد ولی پس از چندی به درک محضر شیخ محی‌الدّین طوسی غزالی نایل شد و از او اخذ طریقت و حدیث کرد و تغییر حالی یافت و در سلک درویشی درآمد و همراه او سفری به حج رفت و کتاب «سعی‌الصفا» را در حرم نوشت پس از درگذشت شیخ در حلب، دست ارادت به [[شاه نعمت اللّه ولی‌|شاه نعمت‌اللّه ولی]] داد و پس از سفر مجدّد حج به هندوستان رفت و از دهلی به دکن و به درگاه احمد شاه بهمنی که از دوستداران صوفیه بود، درآمد و به دستور او سرودن منظومه‌ی «بهمن‌نامه» را آغاز کرد و از او صله یافت. وی پس از سفر هند سی سال در اسفراین به فراغ خاطر زندگی کرد و به تدریج هرچه از بهمن‌نامه به نظم می‌آورد به دارالملک دکن می‌فرستاد.


آذری به سال 866 هجری در اسفراین درگذشت. وی مداح اهل بیت (ع) است و قصاید بسیار در منقبت امیر المؤمنین علی (ع) و فرزندان گرامی وی (ع) دارد. ترکیب‌بندی نیز در رثای حسین بن علی (ع) سروده است که بسیار پرسوز است.
آذری به سال ۸۶۶ ه. ق در اسفراین درگذشت. وی مداح اهل بیت(ع) بود و قصاید بسیار در منقبت امیرالمؤمنین علی(ع) و فرزندان گرامی وی(ع) دارد. ترکیب‌بندی نیز در رثای حسین بن علی(ع) سروده است، که بسیار پرسوز است. بسیاری از قصاید وی در مدح اهل بیت(ع) است. <ref>مجالس المؤمنین؛ ج ۲، ص ۱۲۵ و ۱۲۶. تذکرة الشعراء؛ ص ۳۰۱.</ref>


آثار وی عبارتند از: «سعی الصفا» در مناسک حج، «طغرای همایون»، «جواهر الاسرار» مشتمل بر اسرار حروف مقطّعه‌ی قرآنی، «بهمن‌نامه» که منظومه‌ای است در شرح پادشاهی شهریاران بهمنی دکن، «غرائب الدنیا و عجایب الاعلا» در مطالب فلسفی، «دیوان اشعار» که مشتمل بر قصاید و غزلیات و ترکیب‌بند و ترجیع‌بند و قطعات و رباعیات. بسیاری از قصاید وی در مدح اهل بیت (ع) است. <ref>مجالس المؤمنین؛ ج 2، ص 125 و 126. تذکرة الشعراء؛ ص 301.</ref>
== آثار ==


== اشعار ==
* «سعی الصفا» در مناسک حج
* «طغرای همایون»
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1126121&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author جواهر الاسرار]» مشتمل بر اسرار حروف مقطّعه‌ی قرآنی
* «بهمن‌نامه» که منظومه‌ای است در شرح پادشاهی شهریاران بهمنی دکن
* «غرائب‌الدنیا و عجایب‌الاعلا» در مطالب فلسفی
* «[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1189786&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان اشعار]» که مشتمل بر قصاید، غزلیات، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند، قطعات و رباعیات


=== شعر 1 ===
==اشعار==
قصیده: در مدح اهل بیت <ref>مجالس المؤمنین؛ ج ص 128 و 129 به نقل از دیوان آذری.</ref>
 
===شعر ۱===
قصیده: در مدح اهل بیت <ref>مجالس المؤمنین؛ ج ۲، ص ۱۲۸و ۱۲۹به نقل از دیوان آذری.</ref>


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۹۵: خط ۱۰۲:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


=== شعر2 ===
===شعر ۲===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| سوراخ می‌شود دل ما چون گل حسین‌|هرجا که ذکر واقعه‌ی کربلا رود }}
{{ب| سوراخ می‌شود دل ما چون گل حسین‌|هرجا که ذکر واقعه‌ی کربلا رود }}
خط ۱۰۶: خط ۱۱۳:
==منابع==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 781-782.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۸۱-۷۸۲.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==